Έγγραφο ΔΣΛ προς Ειρηνοδικείο Λάρισας για προσωρινές διαταγές (υπερχρεωμένων) και υποχρεωτική παράσταση δικηγόρου – 29.06.2016
Προς : Κυρία Ευαγγελία Αναγνωστοπούλου, Διευθύνουσα το Ειρηνοδικείο Λάρισας
Θέμα: Επισημάνσεις αναφορικά με α) συζήτηση αιτημάτων χορήγησης προσωρινής διαταγής επί της διαδικασίας ρύθμισης οφειλών σύμφωνα με Ν. 3869/2010 (υπερχρεωμένα) & β) ορθή ερμηνεία και εφαρμογή άρθρου 94 ΚΠολΔ περί υποχρεωτικής παράστασης δικηγόρου στα Ειρηνοδικεία.
Α.
Όπως γνωρίζετε, η συζήτηση των αιτημάτων χορήγησης προσωρινής διαταγής επί της διαδικασίας ρύθμισης οφειλών σύμφωνα με Ν. 3869/2010 (υπερχρεωμένα) που υπάγονται στην τοπική αρμοδιότητα του Ειρηνοδικείου Λάρισας, λαμβάνει χώρα τρεις φορές ανά εβδομάδα, στο γραφείο των Ειρηνοδικών (1ος όροφος Δ.Μ.Λ.).
Κατά τη διαδικασία αυτή έχει καταγραφεί το φαινόμενο της επαναλαμβανόμενης μαζικής ταλαιπωρίας και κατ’επέκταση της δυσανασχέτησης του συνόλου σχεδόν των εμπλεκομένων συναδέλφων και τούτο για τους εξής λόγους :
α) Δεν αναρτάται έκθεμα των αιτήσεων που πρόκειται να συζητηθούν. Ως εκ τούτου δεν υπάρχει προβλεπόμενη σειρά συζήτησής τους και συνακόλουθα (δεν υπάρχει) καμία πρόβλεψη του χρόνου που απαιτείται για τη συζήτηση της υποθέσεως ενός εκάστου, ενώ η σειρά εκδίκασης εξελίσσεται πολλές φορές ανορθόδοξα. Τούτο έχει ως προφανές αποτέλεσμα, πέραν του αυτονόητου εκνευρισμού, την άσκοπη και επί μακρόν αναμονή των συναδέλφων στο διάδρομο του 1ου ορόφου και δη σε συνθήκες κοσμοσυρροής και ορθοστασίας, ελλείψει σχετικής υποδομής.
β) Οι αλλεπάλληλες αναβολές κατά η διάρκεια της αποχής μας, προκάλεσαν τη σώρευση πάρα πολλών αιτήσεων σε κάθε δικάσιμο, με αποτέλεσμα, αρκετές φορές, να παρατηρείται το φαινόμενο της μεγάλης καθυστέρησης στην ολοκλήρωση της διαδικασίας. Τούτο, σε συνδυασμό με την προμνησθείσα έλλειψη εκθέματος, συμβάλει ώστε οι εμπλεκόμενοι δικηγόροι να μην μπορούν ουσιαστικά να απομακρυνθούν από την εξώπορτα του γραφείου Ειρηνοδικών για πολλές ώρες, με ό,τι επαχθές αυτό συνεπάγεται.
γ) Έχουν καταγραφεί διαμαρτυρίες συναδέλφων για το γεγονός ότι δεν είναι λίγες οι φορές κατά τις οποίες ο/η Ειρηνοδίκης υπηρεσίας καθυστερεί σημαντικά να προσέλθει και μάλιστα χωρίς συνήθως να λαμβάνει μέριμνα ώστε να ενημερωθούν σχετικώς οι αναμένοντες δικηγόροι. Στο σημείο αυτό, για να μην αδικήσουμε το σύνολο των Ειρηνοδικών, οφείλουμε να διευκρινίσουμε ότι οι διαμαρτυρίες αφορούν 1-2 Ειρηνοδίκες.
δ) Ο χώρος συζήτησης των αιτήσεων προσωρινής διαταγής (γραφείο Ειρηνοδικών) δεν διαθέτει τις απαιτούμενες στοιχειώδεις υποδομές αναμονής, που διαθέτει μία δικαστική αίθουσα. Τούτο και σε συνδυασμό με όλα όσα προελέχθησαν, συνεπάγεται ότι οι πολυάριθμοι αναμένοντες την εκδίκαση της υπόθεσής του δικηγόροι, αναγκάζονται να στέκονται επί ώρες όρθιοι και στριμωγμένοι σε έναν πολύ περιορισμένο χώρο, γεγονός που όχι μόνον τους ταλαιπωρεί αλλά και τους απαξιώνει.
Επ’αυτών και επί σκοπώ αντιμετώπισης της διαπιστωθείσης δυσλειτουργίας, κρίνεται σκόπιμο να ληφθεί εκ μέρους σας άμεσα μέριμνα για τα εξής :
α) Την απαρέγκλιτη καθιέρωση ανάρτησης εκθέματος, όπου θα εγγράφονται όλες οι προσδιορισμένες ανά δικάσιμο αιτήσεις χορήγησης προσωρινής διαταγής (διαδικασία υπερχρεωμένων),
β) Τη θέσπιση ταυτόχρονης υπηρεσίας δεύτερου Ειρηνοδίκη, όταν οι προσδιορισμένες ανά δικάσιμο αιτήσεις χορήγησης προσωρινής διαταγής ξεπερνούν επί παραδείγματι τις 12.
γ) Την αυτονόητη υπόμνηση προς πάσα κατεύθυνση, ότι οι δικηγόροι που αναμένουν να παραστούν κατά τη εκδίκαση των υποθέσεων των εντολέων τους, δικαιούνται του αυτονόητου σεβασμού, στα πλαίσια του οποίου είναι προφανές ότι πρέπει να ενημερώνονται υπευθύνως και αρμοδίως κάθε φορά που υπάρχει μία απρόβλεπτη καθυστέρηση έναρξης της διαδικασίας.
δ) Τη εκδίκαση των αιτημάτων προσωρινής διαταγής του Ν.3869/2010 όχι στο γραφείο Ειρηνοδικών αλλά σε δικαστική αίθουσα. Ειρήσθω εν παρόδω, το ίδιο ακριβώς και για τους αυτούς λόγους, πρέπει να γίνει και για τις υποθέσεις της Εκουσίας Δικαιοδοσίας που εκδικάζονται σε γραφεία του Ειρηνοδικείου.
Β.
Προσφάτως, στο Ειρηνοδικείο Φαρσάλων επιτράπηκε η αυτοπρόσωπη παράσταση διαδίκου κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων και τούτο λόγω επικείμενου κινδύνου που υποτίθεται ότι διέτρεχε ο παρασταθείς αυτοπροσώπως διάδικος (αιτών). Συναφές φαινόμενο αυτοπρόσωπης παράστασης, παρατηρείται στο Ειρηνοδικείο Λάρισας (προφανώς το αυτό συμβαίνει και στα Ειρηνοδικεία Φαρσάλων και Ελασσόνας) αναφορικά με τη διαδικασία δημοσίευσης ιδιογράφων διαθηκών.
Με αφορμή τα ανωτέρω και λαμβανομένης υπ’όψιν της πρόσφατης τροποποίησης της σχετικής διάταξης του άρθρου 94 ΚΠολΔ, το οποίο καθορίζει συγκεκριμένα τις περιπτώσεις αυτοπρόσωπης παράστασης του διαδίκου στην πολιτική δίκη, ο Δικηγορικός Σύλλογος Λάρισας, ζήτησε από τον καθηγητή Πολιτικής Δικονομίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Γ. Ορφανίδη, μέλος της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής του Ν4335/2015 με τον οποίο επήλθαν οι επίμαχες τροποποιήσεις στον ΚΠολ.Δ, μία επιστημονική τοποθέτηση επί του ζητήματος αυτού. Στην εμπεριστατωμένη τοποθέτηση την οποία απέστειλε στο Δικηγορικό Σύλλογο Λάρισας ο κ. Ορφανίδης, ευγενώς ανταποκριθείς στο αίτημά μας, ερμηνεύοντας το άρθρο 94 ΚΠολΔ, αναφέρει μεταξύ άλλων ότι :
« …Ο αποκαλούμενος «φυσικός» διάδικος μπορεί να παρίσταται πλέον μόνος του στις δίκες για τις μικροδιαφορές (άρθρ. 466) και προκειμένου να αποτραπεί επικείμενος κίνδυνος (άρθρο 94 παρ. 2) … Περαιτέρω, η ρύθμιση του ΚΠολΔ για την υποχρεωτική παράσταση του διαδίκου με πληρεξούσιο δικηγόρο έχει κριθεί κατ΄ επανάληψιν συνταγματική[1] ενώ είναι νομικοπολιτικά δικαιολογημένη… Η εισαγωγή της εξαιρέσεως από την υποχρέωση παραστάσεως του διαδίκου με δικηγόρο είχε συνδεθεί με παράθεση παραδειγμάτων όπως ήταν η άσκηση ενδίκων μέσων και η διακοπή της παραγραφής. Η νομολογία προσέθεσε την περίπτωση της προσαγωγής των αποδείξεων στον επί του πλειστηριασμού υπάλληλο και της υποβολής παρατηρήσεων… Επομένως, δεν είναι δυνατή η αυτοπρόσωπη παράσταση του διαδίκου στη δίκη ασφαλιστικών μέτρων με επίκληση της αποτροπής επικείμενου κινδύνου ως αιτίας που δικαιολογεί τη λήψη του ασφαλιστικού μέτρου κατ΄άρθρ. 682 ΚΠολΔ[2]. Μια τέτοια προσέγγιση θα αντιστρατευόταν την ιστορική διάσταση και τη βούληση του νομοθέτη που περιόρισε τις τρεις εξαιρέσεις από την υποχρέωση αυτοπρόσωπης παράστασης του διαδίκου σε δύο. Αν η κατάργηση της δυνατότητας παραστάσεως του διαδίκου στα ασφαλιστικά μέτρα επιβίωνε μέσω της περιπτώσεως για την αποτροπή επικειμένου κινδύνου θα καταστρατηγείτο η ρύθμιση του νόμου… Με το ν. 4335/2015 επήλθε ουσιώδης μεταβολή στο περιεχόμενο του άρθρου 94 ΚΠολΔ. Περιορίζεται το εύρος των υποθέσεων για τις οποίες οι διάδικοι μπορούν να παρίστανται αυτοπροσώπως στο δικαστήριο και να επιχειρούν τις σχετικές διαδικαστικές πράξεις. Ο περιορισμός αφορά και τα ασφαλιστικά μέτρα. Η εξαίρεση για την αποτροπή του επικείμενου κινδύνου κατ’ αρθρ. 94 έχει ένα ιστορικά διαμορφωμένο περιεχόμενο και δεν ταυτίζεται με την προϋπόθεση που τίθεται στο άρθρο 682 για τη λήψη ασφαλιστικού μέτρου …»
Σύμφωνα λοιπόν με τα ανωτέρω, η αυτοπρόσωπη παράσταση διαδίκων τόσο στη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων, όσο και στη διαδικασία δημοσίευσης ιδιογράφων διαθηκών, κρίνεται μη ορθή, καθώς απαιτείται υποχρεωτικώς η σύμπραξη Δικηγόρου.
Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 90 παρ. ε του Ν4194/2013 (Κώδικας Δικηγόρων) στους Δικηγορικούς Συλλόγους ανήκει, μεταξύ των άλλων: «Η διατύπωση γνωμών και προτάσεων που αφορούν στη βελτίωση της νομοθεσίας, την ερμηνεία και την εφαρμογή της. Στο πλαίσιο αυτό οι Δικηγορικοί Σύλλογοι αναγνωρίζονται ως σύμβουλοι της πολιτείας και συμμετέχουν υποχρεωτικά στις σχετικές νομοπαρασκευαστικές επιτροπές.»
Μετά ταύτα, επισυνάπτουμε στη παρούσα την ως άνω επιστημονική τοποθέτηση, στην οποία αναφερόμαστε λέξη προς λέξη, με την πρόσθετη επισήμανση ότι η αυτή ερμηνεία, επί του εν λόγω ζητήματος, γίνεται δεκτή στα Δικαστήρια της χώρας και παρακαλούμε να λάβετε υπ’ όψιν τη γνώμη –πρότασή μας αυτή, σύμφωνα με τα προαναφερόμενα.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο Γ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Γ. ΚΑΤΣΑΡΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΣΠ.ΓΡΑΒΑΝΗΣ
