108/2016

Πρόεδρος: Μαρία Τζέρμπου

Δικηγόροι: Χρ. Βουτσέλας, Νικ. Ακρίβος

 

Αποκλειστική υπαιτιότητα οδηγού οχήματος ρυμουλκούντος τρέϊλερ που αποσυνδέθηκε από το ρυμουλκό και αιφνίδια εισήλθε στο αντίθετο ρεύμα προσκρούσαν σε αντιθέτως κινούμενο. Το ρυμουλκούμενο θεωρείται αυτ/το, έστω και αν είχε αποσυνδεθεί κατά το χρόνο του ατυχήματος από το ρυμουλκό.

Υποχρέωση ασφ. εταιρίας για αποζημίωση παθόντος, καίτοι με τη σύμβαση δεν είχε ασφαλίσει το ζημιογόνο ρυμουλκούμενο τρέιλερ, διότι και αν υπάρχει σε αυτή ως όρος εξαίρεσης από την ασφ. κάλυψη η περίπτωση που το όχημα ρυμουλκεί άλλο όχημα, δεν θεμελιώνεται ένσταση κατά του ζημιωθέντος τρίτου, του οποίου η αξίωση στηρίζεται στο νόμο μη δυνάμενη να αποκλεισθεί με αντίθετη συμφωνία, αλλά δικαίωμα ασφαλιστή για αναγωγή κατά ιδιοκτήτη, κατόχου, οδηγού του ασφαλισμένου οχήματος.

 

{…} Από την κατάθεση του μάρτυρα … αποδείχθηκαν τα ακόλουθα: Το ένδικο ατύχημα έγινε στις 20.7.2009 και περί ώρα 22.50 στην πόλη των Τ.. Ειδικότερα αποδείχθηκε ότι η ενάγουσα, οδηγώντας με κανονική για την περιοχή ταχύτητα το με αριθμό κυκλοφορίας … ΙΧΕ αυτοκίνητο, ιδιοκτησίας της, έβαινε επί της οδού Λ. με κατεύθυνση από κέντρο της πόλης των Τ. προς την έξοδό της. Η οδός στο σημείο αυτό είναι ευθεία, δρόμος διπλής κυκλοφορίας με μία λωρίδα για κάθε ρεύμα χωρίζεται με μονή συνεχή διαχωριστική γραμμή, και έχει επικάλυψη με άσφαλτο. Κατά τον ίδιο χρόνο, ο Χ. Μ., οδηγώντας το με αριθμό κυκλοφορίας … ΙΧΕ αυτοκίνητο, ιδιοκτησίας του Σ. Μ., που κατά το χρόνο του ατυχήματος ετύγχανε ασφαλισμένο για τις προς τρίτους ζημίες στην εναγομένη ασφαλιστική εταιρία και που ρυμουλκούσε τρέιλερ, εκινείτο επί της ιδίας οδού με κατεύθυνση προς το κέντρο των Τ.. Και ενώ ο τελευταίος ευρισκόταν σε απόσταση 15 περίπου μέτρων από το αντιθέτως κινούμενο όχημα της ενάγουσας, το ρυμουλκούμενο όχημα (τρέϊλερ) αποσυνδέθηκε από το αυτοκίνητό του και κινούμενο εισήλθε στο αντίθετο ρεύμα κυκλοφορίας και προσέκρουσε με το εμπρόσθιο τμήμα του στο εμπρόσθιο τμήμα του οχήματος της ενάγουσας, το οποίο, συνεπεία της σύγκρουσης, εξετράπη της πορείας του, εξήλθε του οδοστρώματος και επέπεσε σε παρακείμενη μάντρα οικοδομών. Προκλήθηκαν δε υλικές ζημίες στο όχημα της ενάγουσας, η οποία και τραυματίστηκε. Το αποτέλεσμα της σύγκρουσης των δύο οχημάτων οφείλεται συνεπώς σε αποκλειστική υπαιτιότητα του οδηγού του αριθ. κυκλ. … ΙΧΕ αυτοκινήτου. Ειδικότερα, η υπαιτιότητα του (αμέλεια) συνίσταται στο ότι αυτός από έλλειψη προσοχής, την οποία όφειλε και μπορούσε κατά τις περιστάσεις να καταβάλει και όπως κάθε συνετός οδηγός υπό τις ίδιες συνθήκες θα έπραττε, μολονότι οδηγούσε όχημα που ρυμουλκούσε τρέϊλερ, δεν προέβη σε επαρκή έλεγχο του οχήματος του για την ασφαλή πρόσδεση του ρυμουλκούμενου, με συνέπεια αυτό να αποσυνδεθεί από το ρυμουλκό όχημα και να εισέλθει αιφνίδια στο αντίθετο ρεύμα πορείας του οδοστρώματος όπου εκινείτο η ενάγουσα. Ενώ βαθμός συνυπαιτιότητας που να βαρύνει την ενάγουσα στην επέλευση του ατυχήματος δεν αποδείχθηκε. Άλλωστε, αυτή κινούταν κανονικά στην πορεία της και συγκεκριμένα στη λωρίδα κυκλοφορίας προς την έξοδο της πόλης και δεν παραβίασε διάταξη του ΚΟΚ, ενώ δεν μπορούσε, λόγω του αιφνίδιου της κίνησης του ρυμουλκούμενου οχήματος, αλλά και της μικρής απόστασης που είχε κατά τη στιγμή της αποσύνδεσής του, να πραγματοποιήσει κανένα αποφευκτικό ελιγμό και να αποφύγει την σύγκρουση. Τα ανωτέρω πραγματικά περιστατικά ενισχύονται από την κατάθεση του μάρτυρα, καθώς και απ’ τα προσκομιζόμενα από τους διαδίκους έγγραφα. Συνεπώς, ο ισχυρισμός της εναγομένης τον οποίο πρότεινε πρωτοδίκως και επαναφέρει με λόγο έφεσης περί αποκλειστικής υπαιτιότητας της ενάγουσας άλλως περί συντρέχοντος πταίσματος αυτής κατά ποσοστό 95% αντίστοιχα στην πρόκλησή του, πρέπει να απορριφθούν ως ουσιαστικά αβάσιμοι. Το πρωτοβάθμιο δικαστήριο που με την εκκαλουμένη απόφασή του δέχθηκε τα ίδια με τις αυτές ως άνω αιτιολογίες, ότι αποκλειστικός υπαίτιος του ατυχήματος ήταν ο Χ. Μ., απορρίπτοντας τον ισχυρισμό της εκκαλούσας – εναγομένης περί αποκλειστικής υπαιτιότητας άλλως συνυπαιτιότητας της εναγομένης, δεν έσφαλε και οι περί του αντιθέτου λόγοι έφεσης της εκκαλούσας πρέπει να απορριφθούν ως ουσιαστικά αβάσιμοι.

Περαιτέρω αποδείχθηκε ότι το ως άνω ζημιογόνο αυτοκίνητο ήταν ασφαλισμένο, όπως προαναφέρθηκε, στην εναγομένη ασφαλιστική εταιρεία για υλικές ζημίες σε τρίτους. Στο ασφαλιστήριο αυτό, όπως ισχυρίζεται η εναγομένη και συνομολογεί η ενάγουσα αφού δεν αντιλέγει ρητά, (σημειωτέον ότι από κανένα διάδικο μέρος δεν προσκομίζεται το ασφαλιστήριο) δεν περιελήφθη ως ασφαλισμένο και το ρυμουλκούμενο από το εν λόγω ζημιογόνο αυτοκίνητο τρέϊλερ, πλην όμως, με τη διάταξη του άρθ. 1 εδ. α του Ν. 489/1976 το όχημα αυτό θεωρείται αυτοκίνητο, ακόμη και αν είχε αποσυνδεθεί κατά τον προαναφερόμενο τρόπο κατά το χρόνο του ενδίκου ατυχήματος από το κύριο αυτοκίνητο ρυμουλκό (βλ. ΑΠ 946/1987 ΕΕΝ 1988. 437).

Από τον συνδυασμό δε των διατάξεων των άρθ. 11 παρ. 1 του Ν. 489/1976 και 174, 180 και 361 ΑΚ, 189 του ΕμπΝ και 6 παρ. 2 και 7 του Ν. 489/1976, συνάγεται ότι δεν αποκλείεται να περιληφθούν στη σύμβαση ασφαλίσεως της αστικής ευθύνης από αυτοκινητικά ατυχήματα και όροι απαλλακτικοί του ασφαλιστού ή περιορισμοί της ευθύνης του, πλην όμως οι όροι αυτοί δεν μπορούν να θεμελιώσουν ενστάσεις κατά του τρίτου που ζημιώθηκε. Στην προκειμένη περίπτωση η εναγομένη ασφαλιστική εταιρεία ισχυρίζεται ότι δεν είχε ασφαλίσει το ζημιογόνο ρυμουλκούμενο τρέιλερ και συνεπώς δεν καλύπτεται η αστική ευθύνη του οδηγού του για τις ζημίες του οχήματος της ενάγουσας και ως εκ τούτου δεν νομιμοποιείται αυτή παθητικά να καταβάλει την αποζημίωση. Ο ισχυρισμός της εναγομένης, που αποτελεί και λόγο έφεσης, είναι απορριπτέος ως μη νόμιμος, διότι ακόμη και να υπήρχε στο ασφαλιστήριο ο όρος με τον οποίο εξαιρέθηκε από την ασφαλιστική κάλυψη μεταξύ άλλων και η περίπτωση που το όχημα ρυμουλκεί άλλο όχημα δεν μπορεί να θεμελιώσει ένσταση κατά της ενάγουσας, της οποίας η αξίωση στηρίζεται στο νόμο (άρθ. 10 παρ. 1 του Ν. 489/1976) και δεν μπορεί να αποκλεισθεί από αντίθετη συμφωνία (βλ. και ΑΠ 995/2005 ΕΕμπΔ 2005. 760, ΑΠ 974/1999 Δνη 2000. 56, ΕφΑθ 7552/1990 ΕΕμπΔ 1992. 110, ΕφΑθ 12293/1989 ΑρχΝ 1990. 434 και ΕΕμπΔ 1990. 662, Αθαν. Κρητικού, Αποζημίωση από τροχαία αυτοκινητικά ατυχήματα, 1998, παρ. 1559, 1560, 1948, σ. 547, 665 και β’ Συμπλήρωμα, 2005, παρ. 1950). Έτσι, η εναγομένη ως ασφαλιστής είναι υποχρεωμένη να καταβάλει στην ενάγουσα αποζημίωση ευθυνόμενη εις ολόκληρον με τον οδηγό του ζημιογόνου αυτοκινήτου. Στην περίπτωση δε αυτή έχει δικαίωμα αναγωγής κατά του ιδιοκτήτη, κατόχου, οδηγού, του ασφαλισμένου και του λήπτη της ασφάλισης για το σύνολο της ζημίας (ΑΠ 974/1999 Δνη 2000. 56, ΑΠ 770/1994 Δνη 1995. 1062-7). Το πρωτοβάθμιο δικαστήριο, που με την εκκαλουμένη απόφαση του δέχθηκε ότι η εναγομένη ασφαλιστική εταιρεία για τους αυτούς ως άνω λόγους ευθύνεται παθητικά για την καταβολή αποζημίωσης στην ενάγουσα, απορρίπτοντας ως μη νόμιμο τον ισχυρισμό της για έλλειψη παθητικής νομιμοποίησης, δεν έσφαλε, ορθώς ερμήνευσε το νόμο και εκτίμησε τις αποδείξεις και ο περί του αντιθέτου λόγος έφεσης της εναγομένης πρέπει να απορριφθεί ως ουσιαστικά αβάσιμος. {…}