73/2015 (Εκουσία δικαιοδοσία)

Ειρηνοδίκης: Πολυξένη Μπράβου

Δικηγόροι: Γεώρ. Μπαρτζώκης, Μαρία Σωτηρίου

 

Αίτηση ρύθμιση χρεών από φυσικό πρόσωπο που δεν έχει πτωχευτική ικανότητα, τέτοια δε έχουν τα πρόσωπα που έχουν εμπορική ιδιότητα, την οποία αποκτούν κατά το υποκειμενικό (ουσιαστικό) σύστημα εφόσον ενεργούν κατά σύνηθες επάγγελμα εμπορικές πράξεις.

Η ομόρρυθμη εταιρία κρίνεται κατά το ουσιαστικό σύστημα και συνεπώς είναι εμπορική αν κατά το καταστατικό της ενεργεί κυρίως αντικειμενικά εμπορικές πράξεις. Η συμμετοχή σε εμπορική εταιρία προσδίδει στον ομόρρυθμο εταίρο εμπορική ιδιότητα, χωρίς ανάγκη άσκησης υπ’ αυτού προσωπικά αντικειμενικά εμπορικών πράξεων.

Ανακριτικό σύστημα και ελεύθερη απόδειξη στην εκούσια δικαιοδοσία, με αυτεπάγγελτη συλλογή του αποδεικτικού υλικού και εξακρίβωση γεγονότων, ακόμα και μη προταθέντων, και λήψη υπόψη πρόσφορων αποδεικτικών μέσων, ακόμα και άκυρων ή ανυπόστατων, μη πληρούντων τους όρους του νόμου. Επανάληψη συζήτησης για να προσκομίσει ο αιτών, ομόρρυθμος εταίρος, το καταστατικό της εταιρίας προς διευκρίνιση αν ο σκοπός της είναι εμπορικός ή μη.

 

Σύμφωνα με τη διάταξη του αρ. 1 παρ. 1 του ν. 3869/2010, φυσικά πρόσωπα που δεν έχουν την πτωχευτική ικανότητα και έχουν περιέλθει χωρίς δόλο, σε μόνιμη αδυναμία πληρωμής ληξιπροθέσμων οφειλών τους, δικαιούνται να υποβάλουν στο αρμόδιο Δικαστήριο την αίτηση, που προβλέπεται στην παράγραφο 1 του αρ. 4 για ρύθμιση των οφειλών τους και απαλλαγή. Σύμφωνα δε με το αρ. 1 του ΕμπΝ, πτωχευτική ικανότητα έχουν τα πρόσωπα, που έχουν την εμπορική ιδιότητα, την οποία αποκτούν κατά το υποκειμενικό (ουσιαστικό) σύστημα, εφόσον ενεργούν κατά σύνηθες επάγγελμα εμπορικές πράξεις. Με την κρινόμενη αίτηση ο αιτών επικαλούμενος έλλειψη πτωχευτικής ικανότητας και μόνιμη αδυναμία πληρωμής των ληξιπρόθεσμων χρηματικών οφειλών του προς την πιστώτρια, που αναφέρεται στην περιεχόμενη στην αίτηση αναλυτική κατάσταση, ζητά τη ρύθμιση των χρεών του, σύμφωνα με το σχέδιο διευθέτησης που υποβάλλει, με την εξαίρεση από τη ρευστοποίηση της περιγραφόμενης κύριας κατοικίας της ιδιοκτησίας του άλλως τη ρύθμιση αυτών από το Δικαστήριο, αφού ληφθούν υπόψη η περιουσιακή και οικογενειακή του κατάσταση που εκθέτει αναλυτικά, με σκοπό την απαλλαγή του απ’ αυτά {…}.

Από τις διατάξεις των άρθρων 1 ΕμπΝ, 249 ν. 4072/2012 προκύπτει ότι η ομόρρυθμη εταιρία κρίνεται κατά το ουσιαστικό σύστημα και επομένως είναι εμπορική αν κατά το καταστατικό της ενεργεί κυρίως και συνήθως αντικειμενικά εμπορικές πράξεις, δηλ. πράξεις τις οποίες αν ασκούσε το φυσικό πρόσωπο θα προσέδιδαν σ` αυτό την ιδιότητα του εμπόρου. Η συμμετοχή σε εταιρία που είναι εμπορική κατά το ουσιαστικό σύστημα προσδίδει στον ομόρρυθμο εταίρο, αυτή και μόνη, την εμπορική ιδιότητα, χωρίς ν` απαιτείται άσκηση απ` αυτόν προσωπικώς αντικειμενικά εμπορικών πράξεων (Αλ. Τσιριντάνης, Στοιχεία Εμπ. Δικαίου, τ. Β`, παρ. 68, Ν. Ρόκας, Εμπ. Εταιρίαι, παρ. 4, ΑΠ 25/1987 Δνη 29. 291, ΕφΔωδ 69/1997 Αρμ 1998. 314, ΕφΘεσ 226/1995 Αρμ 49. 908, ΕφΘεσ 1472/1996 Αρμ 50. 1115, ΕφΘεσ 4009/1995 Αρμ 50. 725, ΕφΘεσ 1017/1994 Αρμ 48. 817, ΕφΑθ 1189/1987 Δνη 30. 106),

Από τις διατάξεις των άρθρων 744 και 759 § 3 ΚΠολΔ προκύπτει ότι το δικαστήριο μπορεί και αυτεπαγγέλτως να διατάξει κάθε πρόσφορο μέσο για την εξακρίβωση πραγματικών γεγονότων, ακόμα και εκείνων που δεν έχουν προταθεί και ιδιαίτερα γεγονότων που συντελούν στην προστασία των ενδιαφερομένων ή της έννομης σχέσης ή του γενικότερου κοινωνικού συμφέροντος. Με την διάταξη αυτήν εισάγεται απόκλιση από τη ρύθμιση του άρθρου 106 ΚΠολΔ και καθιερώνεται για τις υποθέσεις εκούσιας δικαιοδοσίας το ανακριτικό σύστημα, το οποίο παρέχει στο δικαστήριο ελευθερία αυτεπάγγελτης ενέργειας και συλλογής του αποδεικτικού υλικού και εξακρίβωσης πραγματικών γεγονότων, ακόμα και μη προταθέντων, που ασκούν ουσιώδη επίδραση στην έκβαση της δίκης. Πιο συγκεκριμένα, στην εκούσια δικαιοδοσία ισχύει η ελεύθερη απόδειξη και στο πλαίσιο αυτής ο δικαστής για τη δικαστική του πεποίθηση λαμβάνει υπ` όψιν κάθε πρόσφορο αποδεικτικό στοιχείο, ακόμα και άκυρα ή ανυπόστατα αποδεικτικά μέσα, μη πληρούντα τους όρους του νόμου αποδεικτικά μέσα ή αποδεικτικά μέσα εκτός του καταλόγου του άρθρου 339 ΚΠολΔ, και αποδεσμεύεται από τους αποδεικτικούς τύπους της αυστηρής απόδειξης (ΑΠ 11/2010, Νόμος).

Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προέκυψε από την αποδεικτική διαδικασία ο αιτών συνομολόγησε ότι είναι ομόρρυθμος εταίρος ομόρρυθμης εταιρίας. Δεν προσκόμισε όμως αυτός το καταστατικό της ομορρύθμου εταιρίας ,της οποίας είναι ομόρρυθμο μέλος, προκειμένου να διευκρινισθεί αν ο σκοπός της εν λόγω εταιρίας είναι εμπορικός ή μη, και συνακόλουθα να κριθεί η ύπαρξη ή μη στο πρόσωπο του αιτούντος, της εμπορικής ιδιότητος. Κατόπιν τούτου καταλείπονται κενά και ασάφειες ως προς την ιδιότητα του αιτούντος ως φυσικού προσώπου μη έχοντος πτωχευτική ικανότητα, με αποτέλεσμα να απαιτείται περαιτέρω διερεύνηση, προκειμένου να κριθεί αν ο αιτών μπορεί να υπαχθεί στις διατάξεις του ν. 3869/2010. Συνεπώς, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 254, 744 και 759 § 3 του ΚΠολΔ, πρέπει να διαταχθεί αυτεπαγγέλτως η επανάληψη της συζήτησης, προκειμένου, κατά την επαναληφθείσα συζήτηση, που θα γίνει με την επιμέλεια του επιμελέστερου των διαδίκων, να προσκομίσει ο αιτών το καταστατικό της ομόρρυθμης εταιρίας της οποίας είναι ομόρρυθμος εταίρος. Τα ήδη επικαλούμενα και προσκομιζόμενα έγγραφα θα συνεκτιμηθούν με τις υπόλοιπες αποδείξεις, κατά τη νέα συζήτηση της υπόθεσης.