ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ
ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

ΤΕΥΧΟΣ ΠΡΩΤΟ    Αρ. Φύλλου 231
18 Δεκεμβρίου 2009

(1)
ΝΟΜΟΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘ. 3811
Αποζημίωση των θυμάτων εγκλημάτων βίας από πρό¬θεση (Εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας με την Οδηγία 2004/80/ΕΚ του Συμβουλίου της Ευρωπαϊ¬κής Ένωσης της 29ης Απριλίου 2004) και άλλες δι¬ατάξεις.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Εκδίδομε τον ακόλουθο νόμο που ψήφισε η Βουλή: ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Αρθρο 1 Ελληνική Αρχή Αποζημίωσης και Ελληνική Αρχή Συνδρομής
1.    Συνιστάται αρχή με την ονομασία «Ελληνική Αρχή Αποζημίωσης», η οποία λειτουργεί στο Υπουργείο Δικαι¬οσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και αποφαίνεται, κατά τις διατάξεις του άρθρου 3 του παρό¬ντος, επί των αιτήσεων αποζημίωσης των θυμάτων ε¬γκλημάτων βίας από πρόθεση.
2.    Η Αρχή είναι τριμελής και συγκροτείται, με απόφα¬ση του Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπί¬νων Δικαιωμάτων από:
α) έναν Σύμβουλο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ο οποίος υποδεικνύεται με τον αναπληρωτή του από τον Πρόεδρο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ως Πρόεδρο,
β) έναν Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κρά¬τους, ο οποίος υποδεικνύεται με τον αναπληρωτή του α¬πό τον Πρόεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους,
γ) έναν υπάλληλο της Κεντρικής Υπηρεσίας του Υ¬πουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δι¬καιωμάτων, που είναι τουλάχιστον προϊστάμενος Διευ¬θύνσεως, αναπληρούμενος από προϊστάμενο άλλης Δι¬ευθύνσεως.
Τα μέλη της Αρχής με τους αναπληρωτές τους ορίζο¬νται για θητεία δύο ετών, η οποία μπορεί να ανανεωθεί για μία φορά. Παύουν αυτοδικαίως να κατέχουν τις θέ¬σεις αυτές εάν στερηθούν με οποιονδήποτε τρόπο την ι¬διότητα υπό την οποία τοποθετήθηκαν.
3.    Γραμματέας της Αρχής ορίζεται υπάλληλος με βαθ¬μό τουλάχιστον Β’, με τον αναπληρωτή του, οι οποίοι υ¬πηρετούν στην Κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου Δι¬καιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Η Αρχή συνεδριάζει στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφά¬νειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ύστερα από πρό¬σκληση του Προέδρου της. Με απόφαση του Προέδρου της δύναται να ορισθεί και άλλος τόπος συνεδριάσεως της Αρχής.
4.    Ως αρμόδια «Ελληνική Αρχή Συνδρομής για την α¬ποζημίωση των θυμάτων εγκλημάτων βίας από πρόθε¬ση» (εφεξής Ελληνική Αρχή Συνδρομής) ορίζεται το ειδι¬κό γραφείο συνδρομής που συνιστάται, με απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δι¬καιωμάτων στη Γενική Διεύθυνση Νομοθετικού Συντονι¬σμού και Ειδικών Διεθνών Νομικών Σχέσεων του Υπουρ¬γείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιω¬μάτων. Του γραφείου τούτου προΐσταται υπάλληλος της ΠΕ κατηγορίας της Κεντρικής Υπηρεσίας του Υπουργεί¬ου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμά¬των με βαθμό Α’, ο οποίος γνωρίζει μία τουλάχιστον α¬πό τις επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
5.    Οι ανωτέρω Αρχές μετέχουν στο σύστημα συνεργα¬σίας μεταξύ αυτών και των αντίστοιχων Αρχών των άλ¬λων κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Άρθρο 2 Κεντρικό σημείο επαφής
Το Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπί¬νων Δικαιωμάτων, δια της Ελληνικής Αρχής Συνδρομής, ορίζεται ως το κεντρικό σημείο επαφής στην Ελλάδα με σκοπό: α) την παροχή συνδρομής στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την κατάρτιση και δημοσίευση στο Διαδί-κτυο εγχειριδίου, στο οποίο περιλαμβάνονται οι πληρο¬φορίες που παρέχουν τα κράτη – μέλη, σύμφωνα με το άρθρο 13 παράγραφος 1 της Οδηγίας 2004/80/ΕΚ του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης της 29ης Απριλίου
2004 (ΕΕ 1261/15 της 6.8.2004), β) τη στενότερη συνερ¬γασία και την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των Αρ¬χών Συνδρομής και των Αρχών Αποζημίωσης στα κράτη -μέλη και γ) την παροχή βοήθειας και την αναζήτηση λύ¬σεων για κάθε δυσκολία που μπορεί να παρουσιαστεί κα¬τά την εφαρμογή του συστήματος συνεργασίας μεταξύ των Αρχών αυτών.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΚΑΤΑΒΟΛΗΣ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΡΧΗ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗΣ

Άρθρο 3
Ευθύνη για την καταβολή αποζημίωσης
1.    Θύματα εγκλημάτων βίας από πρόθεση που έχουν τελεστεί στην ημεδαπή, τα οποία έχουν την κατοικία ή τη συνήθη διαμονή τους στην Ελλάδα ή στο έδαφος άλ¬λου κράτους – μέλους της Ευρωπαϊκής Ενωσης δικαιού¬νται, κατόπιν αιτήσεως τους, εύλογης και προσήκουσας αποζημίωσης από το Ελληνικό Δημόσιο.
2.    Η αξίωση αποζημίωσης γεννάται: α) στην περίπτω¬ση που ο δράστης του εγκλήματος δεν διαθέτει τους α¬παιτούμενους προς τούτο πόρους, από την έκδοση αμε¬τάκλητης καταδικαστικής απόφασης, β) στην περίπτωση που δεν μπορεί να εξακριβωθεί η ταυτότητα του δράστη, από τη θέση της δικογραφίας στο αρχείο αγνώστων δρα¬στών και γ) στην περίπτωση που ο δράστης δεν μπορεί να διωχθεί ποινικά ή να του επιβληθεί ποινή, από τη θέση της δικογραφίας στο αρχείο με πράξη του αρμόδιου ει¬σαγγελέα ή από την έκδοση αμετάκλητου απαλλακτικού βουλεύματος ή από την έκδοση αμετάκλητης αθωωτικής απόφασης ή από την με οποιονδήποτε άλλο τρόπο ορι¬στική περάτωση της υπόθεσης.
3.    Στις περιπτώσεις α’ και γ’ της προηγούμενης πα¬ραγράφου, προϋπόθεση για την υποβολή αίτησης αποζη¬μίωσης είναι η αδυναμία του θύματος να ικανοποιήσει καθ’ οιονδήποτε τρόπο την αξίωση αποζημίωσης που έ¬χει εναντίον του δράστη, η οποία προσδιορίσθηκε με τε¬λεσίδικη δικαστική απόφαση.
4.    Εγκλημα βίας, κατά την έννοια του παρόντος, θεω¬ρείται: α) κάθε αξιόποινη πράξη από πρόθεση, που τε¬λείται με χρήση σωματικής βίας ή απειλής σωματικής βίας και είχε ως επακόλουθο το θάνατο ή τη βαριά σω¬ματική ή διανοητική πάθηση του θύματος και β) κάθε α¬ξιόποινη πράξη από πρόθεση που τελείται με χρήση σω¬ματικής βίας ή απειλής σωματικής βίας και τιμωρείται με κάθειρξη.

Άρθρο 4 Αρμόδια αρχή
1.    Η απόφαση επί της αιτήσεως αποζημίωσης λαμβά¬νεται από την Ελληνική Αρχή Αποζημίωσης.
2.    Η αίτηση για την καταβολή της αποζημίωσης κατατί¬θεται στην Ελληνική Αρχή Αποζημίωσης από το δικαιού¬μενο πρόσωπο ή από πληρεξούσιο του εντός αποκλει¬στικής προθεσμίας ενός έτους από το χρόνο γένεσης της αξίωσης, κατά το άρθρο 3 παράγραφος 2 του παρό¬ντος. Εάν ο αιτών έχει την κατοικία του ή τη συνήθη δια¬μονή του στο έδαφος άλλου κράτους – μέλους, η αίτηση κατατίθεται στην αντίστοιχη Αρχή Συνδρομής του κρά¬τους – μέλους, η οποία την αποστέλλει στην Ελληνική
Αρχή Αποζημίωσης. Στην τελευταία αυτή περίπτωση, η Ελληνική Αρχή Αποζημίωσης κοινοποιεί το συντομότερο δυνατό στην Αρχή Συνδρομής του οικείου κράτους – μέ¬λους και στον αιτούντα τα ακόλουθα στοιχεία: α) το πρό¬σωπο ή το αρμόδιο τμήμα που χειρίζεται την υπόθεση, β) απόδειξη παραλαβής της αίτησης, γ) κατά προσέγγιση προσδιορισμό του χρονικού διαστήματος εντός του ο¬ποίου αναμένεται να ληφθεί η απόφαση για την αίτηση.
3.    Οι ανακριτικές, προανακριτικές και εισαγγελικές αρ¬χές υποχρεούνται να ενημερώνουν με σαφήνεια τα θύ¬ματα εγκλημάτων βίας από πρόθεση σχετικά με το ενδε¬χόμενο δικαίωμα τους για υποβολή αίτησης αποζημίω¬σης, καθώς και για τις ειδικότερες διατυπώσεις άσκησης του. Για την ενημέρωση αυτή συντάσσεται έκθεση, σύμ¬φωνα με τους όρους των άρθρων 148 έως 153 του Κώδι¬κα Ποινικής Δικονομίας.
4.    Η Ελληνική Αρχή Αποζημίωσης, για τη διακρίβωση της οικονομικής και εν γένει περιουσιακής κατάστασης του δράστη, ο οποίος φέρεται να μη διαθέτει τους ανα¬γκαίους πόρους για την αποζημίωση του θύματος, δύνα¬ται να ζητήσει στοιχεία και πληροφορίες από τις δημό¬σιες οικονομικές υπηρεσίες, τα υποθηκοφυλακεία και κάθε άλλη δημόσια αρχή.

Άρθρο 5 Συμπληρωματικά στοιχεία
Η Ελληνική Αρχή Αποζημίωσης ζητεί από τον αιτούντα να υποβάλει, εντός εύλογου χρόνου, όλα τα κατά την κρίση της συμπληρωματικά στοιχεία και δικαιολογητικά έγγραφα. Σε περίπτωση που ο αιτών έχει την κατοικία του ή τη συνήθη διαμονή του στο έδαφος άλλου κρά¬τους – μέλους, τα ως άνω στοιχεία ζητούνται δια της οι¬κείας Αρχής Συνδρομής.

Άρθρο 6
Ακρόαση του αιτούντος ή τρίτων προσώπων
1.    Η Ελληνική Αρχή Αποζημίωσης, εφόσον το κρίνει α¬ναγκαίο, καλεί τον αιτούντα, το δράστη ή τρίτα πρόσω¬πα, όπως μάρτυρες ή πραγματογνώμονες, να εμφανι¬σθούν αυτοπροσώπως για να καταθέσουν ενώπιον της. Για την ακρόαση συντάσσεται σχετικό πρακτικό.
2.    Στην περίπτωση που ο αιτών ή τα πρόσωπα της προηγούμενης παραγράφου έχουν την κατοικία ή τη συ¬νήθη διαμονή τους στο έδαφος άλλου κράτους – μέλους, η Ελληνική Αρχή Αποζημίωσης ζητεί από την οικεία Αρ¬χή Συνδρομής να διενεργήσει την ακρόαση, σύμφωνα με τη νομοθεσία του κράτους όπου εδρεύει, και να της δια¬βιβάσει στη συνέχεια το σχετικό πρακτικό. Δύναται, επί¬σης, σε συνεργασία με την οικεία Αρχή Συνδρομής, να διενεργήσει η ίδια απευθείας την ακρόαση, σύμφωνα με το ημεδαπό δίκαιο, τηλεφωνικώς ή με τη χρήση τηλεει-κονοδιάσκεψης. Στην τελευταία περίπτωση, η Ελληνική Αρχή Αποζημίωσης δεν μπορεί να υποχρεώσει τον αι¬τούντα να εμφανισθεί ενώπιον της.

Άρθρο 7 Γλώσσα
Ως επίσημη γλώσσα για την υποβολή της αίτησης και την ανταλλαγή πληροφοριών, στοιχείων και δικαιολογη¬τικών εγγράφων ορίζεται η ελληνική.

Άρθρο 8
Προσδιορισμός του ποσού της αποζημίωσης
1.    Για τον προσδιορισμό του ποσού της αποζημίωσης εφαρμόζονται οι διατάξεις του ελληνικού δικαίου, με την επιφύλαξη των ειδικότερων διατάξεων του παρόντος νό¬μου.
2.    Η αποζημίωση καλύπτει τα ιατρικά έξοδα και νοσή¬λια, την απώλεια εισοδήματος για εύλογο χρονικό διά¬στημα και τα έξοδα κηδείας. Η αποζημίωση δεν καλύπτει την εκ μέρους του θύματος, συγγενούς του ή τρίτου κα¬ταβολή λύτρων στους δράστες των εγκλημάτων της αρ¬παγής (άρθρο 322 Π.Κ.) και της αρπαγής ανηλίκων (άρ¬θρο 324 Π.Κ.). Για τον προσδιορισμό της αποζημίωσης λαμβάνεται υπόψη το τυχόν συντρέχον πταίσμα του θύ¬ματος.
3.    Κατά τον καθορισμό του ύψους της αποζημίωσης συνυπολογίζονται οι δαπάνες που τυχόν κατέβαλε το Ελληνικό Δημόσιο για τη νοσηλεία του αιτούντος, καθώς και οποιοδήποτε άλλο ποσό έχει εισπράξει το θύμα από τον δράστη, από την κοινωνική ασφάλιση ή από οποια¬δήποτε άλλη πηγή.

Άρθρο 9
Λόγοι αποκλεισμού της αποζημίωσης
Το θύμα εγκλήματος βίας δεν δικαιούται αποζημίωσης στις ακόλουθες περιπτώσεις:
α) Αν η πράξη τελέστηκε μεταξύ μελών εγκληματικής οργάνωσης, συμμορίας ή τρομοκρατικής οργάνωσης.
β) Αν υπαίτια παρέλειψε ή καθυστέρησε να καταγγεί¬λει εντός πέντε ημερών την εις βάρος του τελεσθείσα α¬ξιόποινη πράξη, με αποτέλεσμα να δυσχερανθεί η δια¬κρίβωση της ταυτότητας του δράστη. Αν εμποδίσθηκε α¬πό λόγο ανωτέρας βίας να καταγγείλει την σε βάρος του τελεσθείσα αξιόποινη πράξη, η προθεσμία των πέντε η¬μερών αρχίζει από την άρση του λόγου αυτού.
γ) Αν στο πλαίσιο της ποινικής διαδικασίας αρνήθηκε αδικαιολόγητα τη συνδρομή του στις αρμόδιες αρχές, και ιδίως αρνήθηκε να καταθέσει, απέκρυψε ή αμέλησε να προσκομίσει ουσιώδη αποδεικτικά στοιχεία, με απο¬τέλεσμα να δυσχερανθεί η διακρίβωση της ταυτότητας του δράστη.
δ) Σε κάθε άλλη περίπτωση, όπου εν όψει των περι¬στάσεων της συγκεκριμένης υπόθεσης, η αξίωση αποζη¬μίωσης από το θύμα συνιστά κατάχρηση δικαιώματος.

Άρθρο 10 Υποκατάσταση
Το Ελληνικό Δημόσιο υποκαθίσταται στα δικαιώματα του αποζημιωθέντος θύματος μέχρι το ύψος του κατα¬βληθέντος ποσού.

Άρθρο 11 Κοινοποίηση της απόφασης
Η Ελληνική Αρχή Αποζημίωσης κοινοποιεί την απόφα¬ση της στον αιτούντα. Σε περίπτωση που ο αιτών έχει την κατοικία του ή τη συνήθη διαμονή του ατο έδαφος άλλου κράτους – μέλους, η απόφαση κοινοποιείται στον αιτούντα και στην οικεία Αρχή Συνδρομής, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του ημεδαπού δικαίου, χρησιμο¬ποιώντας το σχετικό έντυπο που καταρτίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Άρθρο 12 Δικαστικός έλεγχος
Κατά της απόφασης της Ελληνικής Αρχής Αποζημίω¬σης επιτρέπεται η άσκηση προσφυγής στον αιτούντα και στο Ελληνικό Δημόσιο ενώπιον του Διοικητικού Πρωτο¬δικείου.

Άρθρο 13 Εξοδα
Η αίτηση αποζημίωσης απορρίπτεται εάν μέχρι την ε¬ξέταση της από την Αρχή Αποζημίωσης δεν προσκομι¬σθεί αποδεικτικό καταβολής παραβόλου. Το παράβολο ορίζεται σε εκατό (100) ευρώ και το ύψος του δύναται να αναπροσαρμόζεται με απόφαση των Υπουργών Οικονο¬μικών και Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δι¬καιωμάτων. Ο αιτών απαλλάσσεται από κάθε άλλη επιβά¬ρυνση, που προκαλείται σε όλο το στάδιο της διαδικα¬σίας από την υποβολή της αιτήσεως αποζημίωσης μέχρι την έκδοση αποφάσεως από την Αρχή Αποζημίωσης.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ
ΣΥΝΔΡΟΜΗ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΗ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΑΛΛΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ – ΜΕΛΟΥΣ

Άρθρο 14 Δικαίωμα υποβολής αίτησης για καταβολή αποζημίωσης
Θύματα εγκλημάτων βίας από πρόθεση που έχουν τε¬λεστεί στην επικράτεια άλλου κράτους – μέλους της Ευ¬ρωπαϊκής Ενωσης, τα οποία έχουν την κατοικία τους ή τη συνήθη διαμονή τους στην ημεδαπή, δικαιούνται να υ¬ποβάλλουν αίτηση στην Ελληνική Αρχή Συνδρομής για τη χορήγηση εύλογης και προσήκουσας αποζημίωσης α¬πό την αρμόδια Αρχή Αποζημίωσης του οικείου κράτους -μέλους της Ευρωπαϊκής Ενωσης, σύμφωνα με τις ειδι¬κότερες προύποθέσεις που ορίζει το δίκαιο του κράτους αυτού.

Άρθρο 15 Συνδρομή στον αιτούντα
1.    Η Ελληνική Αρχή Συνδρομής παρέχει στον αιτούντα το έντυπο της αιτήσεως, όλες τις απαιτούμενες πληρο¬φορίες και γενικές οδηγίες ως προς τα τυχόν απαιτούμε¬να δικαιολογητικά έγγραφα για την άσκηση του δικαιώ¬ματος αποζημίωσης.
2.    Για το έντυπο της αίτησης και τα τυχόν απαιτούμενα δικαιολογητικά έγγραφα δεν απαιτείται βεβαίωση της γνησιότητας τους ή η τήρηση άλλων αντίστοιχων διατυ¬πώσεων.
3.    Η Ελληνική Αρχή Συνδρομής διαβιβάζει την αίτηση αποζημίωσης στο αντίστοιχο για τη χορήγηση της απο¬ζημίωσης όργανο του οικείου κράτους – μέλους της Ε¬νωσης, χωρίς να προβαίνει οε αξιολόγηση της.
4.    Το έντυπο της αίτησης και τα τυχόν απαιτούμενα δι¬καιολογητικά έγγραφα μεταφράζονται με φροντίδα και έξοδα της Ελληνικής Αρχής Συνδρομής στην επίσημη γλώσσα ή σε μια από τις επίσημες γλώσσες του οικείου κράτους – μέλους, στο οποίο εδρεύει το αντίστοιχο για τη χορήγηση αποζημίωσης όργανο στο οποίο αποστέλ¬λονται, ή σε οποιαδήποτε άλλη κοινοτική γλώσσα, την ο¬ποία το εν λόγω κράτος – μέλος έχει δηλώσει ότι αποδέ¬χεται.

Άρθρο 16
Συνδρομή στην ακρόαση του αιτούντος
1.    Η Ελληνική Αρχή Συνδρομής παρέχει τη συνδρομή της στην αντίστοιχη Αρχή Αποζημίωσης του οικείου κρά¬τους – μέλους κατά τη διενέργεια ακρόασης του αιτού¬ντος ή τρίτων προσώπων, όπως είναι ιδίως οι μάρτυρες ή οι πραγματογνώμονες.
2.    Προς το σκοπό αυτόν η Ελληνική Αρχή Συνδρομής, μετά από σχετικό αίτημα της Αρχής Αποζημίωσης του οι¬κείου κράτους – μέλους: α) συντρέχει αυτήν κατά τη διε¬νέργεια απευθείας από αυτήν της ακρόασης τηλεφωνι¬κώς ή με τη χρήση τηλεεικονοδιάσκεψης, σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο, παρέχοντας και εξασφαλίζοντας την απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή ή β) διενεργεί η ίδια την ακρόαση, σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο, και στη συνέχεια διαβιβάζει το σχετικό πρακτικό στην Αρχή Α¬ποζημίωσης του οικείου κράτους – μέλους. Στην τελευ¬ταία αυτή περίπτωση το πρακτικό ακρόασης, το οποίο συντάσσεται στην ελληνική γλώσσα, μεταφράζεται στην επίσημη ή σε μια από τις επίσημες γλώσσες του οικείου κράτους – μέλους ή σε οποιαδήποτε άλλη κοινοτική γλώσσα, την οποία το εν λόγω κράτος – μέλος έχει δη¬λώσει ότι αποδέχεται.
3.    Οι σχετικές δαπάνες που προκαλούνται στην Ελλη¬νική Αρχή Συνδρομής βαρύνουν το Ελληνικό Δημόσιο.

Άρθρο 17 Ρύθμιση ειδικών, οργανωτικών και λεπτομερειακών θεμάτων
1.    Με απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνει¬ας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που εκδίδεται μετά α¬πό εισήγηση της Ελληνικής Αρχής Αποζημίωσης, ρυθμί¬ζεται κάθε άλλη λεπτομέρεια που αφορά στη λειτουργία και την οργάνωση της Αρχής, καθώς και στη διαδικασία εξέτασης των αιτήσεων αποζημίωσης.
2.    Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, καθορίζεται η αποζημίωση που χορηγείται κατά συνε¬δρίαση στα μέλη της Αρχής και στον γραμματέα αυτής, εφόσον συνεδριάζει εκτός ωραρίου λειτουργίας των δη¬μοσίων υπηρεσιών.

Άρθρο 18 Χρονικό πεδίο εφαρμογής
1.    Το κατά την έννοια του παρόντος δικαίωμα αποζη¬μίωσης παρέχεται μόνο στα θύματα εγκλημάτων βίας α¬πό πρόθεση, τα οποία έχουν τελεστεί μετά την 1η Ιανου¬αρίου 2006.
2.    Η προθεσμία του άρθρου 4 παράγραφος 2 αρχίζει α¬πό την ισχύ του παρόντος νόμου.
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ ΛΟΙΠΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Άρθρο 19
1.    Τα δεύτερο, τρίτο και τέταρτο εδάφια της παραγρά-
φου 3 του άρθρου 23 του Κώδικα Οργανισμού Δικαστη-
ρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών, που κυ-
ρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 1756/1988 ( ΦΕΚ 35
Α), όπως αντικαταστάθηκαν με το άρθρο 9 του ν.
3514/2006, αντικαθίστανται ως εξής:
«Εφόσον στον Αρειο Πάγο λειτουργούν τρία ποινικά τμήματα, στο προηγούμενο κατά τη σειρά της αρίθμησης τμήμα εισάγονται οι αιτήσεις αναίρεσης, στις οποίες κα¬τά την προσβαλλόμενη απόφαση ή κατά το προσβαλλό¬μενο βούλευμα το επώνυμο του κατηγορουμένου (αναι-ρεσείοντος ή αναιρεσιβλήτου) ή του πρώτου από αυ¬τούς, αρχίζει από τα γράμματα Α μέχρι και ΚΑ, στο δεύ¬τερο εισάγονται όσων το επώνυμο αρχίζει από τα γράμ¬ματα ΚΒ μέχρι και ΠΑ και στο επόμενο τμήμα εισάγονται οι υπόλοιπες υποθέσεις. Η διάταξη του προηγούμενου ε¬δαφίου εφαρμόζεται και στις περιπτώσεις των άρθρων 451, 528 και 529 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Με προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται με πρόταση του Υ¬πουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δι¬καιωμάτων, ύστερα από σύμφωνη γνώμη της Ολομέλει¬ας του Αρείου Πάγου, επιτρέπεται να μεταβάλλεται ο τρόπος κατανομής των αιτήσεων αναιρέσεων μεταξύ των ποινικών τμημάτων του ίδιου δικαστηρίου.»
2.    Οι υποθέσεις, για τις οποίες πριν την έναρξη ισχύος
του νόμου αυτού επιδόθηκαν κλήσεις προς συζήτηση
στα ποινικά τμήματα, εκδικάζονται στο τμήμα στο οποίο
είχαν εισαχθεί.

Άρθρο 20
Η αποζημίωση για υπερωριακή απασχόληση κατά τις Κυριακές και εξαιρέσιμες ημέρες και νυκτερινές ώρες των μηνών Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου 2008, που οφείλε¬ται στους υπαλλήλους των καταστημάτων κράτησης, κα¬ταβάλλεται εντός του έτους 2009 ή του έτους 2010 από τις εγγεγραμμένες πιστώσεις του φορέα 17-310, Κωδι¬κός Αριθμός Εξόδου 0512, του Τακτικού Προϋπολογι¬σμού έτους 2009 ή έτους 2010.

Άρθρο 21
Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, όταν για τη στελέχωση καταστήματος κράτησης απαιτεί¬ται η μεταφορά μεγάλου αριθμού προσωπικού από κατά¬στημα που εδρεύει σε άλλο νομό, επιτρέπεται να μετα¬φέρεται το προσωπικό αυτό με κρατικά ή μισθωμένα ο¬χήματα. Με όμοια απόφαση προσδιορίζονται οι όροι, οι προϋποθέσεις και η διαδικασία της μεταφοράς και κάθε άλλο συναφές θέμα.

Άρθρο 22
Η παράγραφος 1 του άρθρου 495 Κ.Πολ.Δ. όπως ισχύ¬ει μετά την αντικατάσταση της με την παρ. 1 του άρθρου
50 του ν. 3772/2009 (ΦΕΚ 112 Α), αντικαθίσταται ως ε¬ξής:
«Τα ένδικα μέσα της ανακοπής ερημοδικίας, της έφε¬σης, της αναψηλάφησης και της αναίρεσης ασκούνται με δικόγραφο που κατατίθεται στο πρωτότυπο στη γραμμα¬τεία του δικαστηρίου που έχει εκδώσει την προσβαλλό¬μενη απόφαση ή στη γραμματεία του πρωτοδικείου της μεταβατικής έδρας, αν προσβάλλεται απόφαση εφετεί¬ου που συνεδρίασε σε μεταβατική έδρα.»

Άρθρο 23 Μεταβατικές διατάξεις
1.    Στα ένδικα μέσα που ασκήθηκαν στο πλαίσιο της παρ. 1 του άρθρου 495 Κ.Πολ.Δ., όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 50 του ν. 3772/2009, εφαρμό¬ζεται η παρ.1 του άρθρου 24 του Εισαγωγικού Νόμου του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.
2.    Τα ένδικα μέσα που κατατέθηκαν στο γραμματέα του ειρηνοδικείου, στην περιφέρεια του οποίου κατοι¬κούσε ή διέμενε προσωρινά ο δικαιούμενος, διαβιβάζο¬νται, με επιμέλεια του γραμματέα του ειρηνοδικείου, στη γραμματεία του δικαστηρίου που εξέδωσε την προ¬σβαλλόμενη απόφαση εντός προθεσμίας τριάντα (30) η¬μερών από την ισχύ του παρόντος νόμου.

Άρθρο 24
Τροποποίηση του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας
1. Η παρ. 3 του άρθρου 282 Κ.Π.Δ. αντικαθίσταται ως εξής:
«3. Προσωρινή κράτηση μπορεί να επιβληθεί αντί για περιοριστικούς όρους – εάν αιτιολογημένα κριθεί ότι οι τελευταίοι δεν επαρκούν – εφόσον συντρέχουν οι προϋ¬ποθέσεις της πρώτης παραγράφου του άρθρου αυτού, μόνο αν ο κατηγορούμενος διώκεται για κακούργημα και δεν έχει γνωστή διαμονή στη χώρα ή έχει κάνει προπα¬ρασκευαστικές ενέργειες για να διευκολύνει τη φυγή του ή κατά το παρελθόν υπήρξε φυγόποινος ή φυγόδι¬κος ή κρίθηκε ένοχος για απόδραση κρατουμένου ή πα¬ραβίαση περιορισμών διαμονής, εφόσον από τη συνδρο¬μή των παραπάνω στοιχείων προκύπτει σκοπός φυγής ή κρίνεται αιτιολογημένα ότι αν αφεθεί ελεύθερος είναι πολύ πιθανό, όπως προκύπτει από προηγούμενες αμετά¬κλητες καταδίκες του για ομοειδείς αξιόποινες πράξεις να διαπράξει και άλλα εγκλήματα. Εάν η αποδιδόμενη στον κατηγορούμενο πράξη απειλείται στο νόμο με ισό¬βια κάθειρξη ή πρόσκαιρη κάθειρξη με ανώτατο όριο τα είκοσι έτη, προσωρινή κράτηση μπορεί να επιβληθεί και όταν με βάση τα συγκεκριμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κρίνεται αιτιολογημένα ότι αν αφεθεί ελεύθερος εί¬ναι πολύ πιθανό να διαπράξει και άλλα εγκλήματα. Μόνο η κατά το νόμο βαρύτητα της πράξης δεν αρκεί για την επιβολή προσωρινής κράτησης.
Σε εντελώς εξαιρετικές περιπτώσεις και εφόσον αιτιο¬λογημένα κρίνεται ότι δεν επαρκούν οι περιοριστικοί ό¬ροι, μπορεί να επιβληθεί προσωρινή κράτηση και για το πλημμέλημα της ανθρωποκτονίας από αμέλεια κατά συρροή, αν προκύπτει σκοπός φυγής του κατηγορουμέ¬νου, με βάση τα κριτήρια που αναφέρονται στο πρώτο ε¬δάφιο της παρούσας παραγράφου. Στην περίπτωση αυ¬τή, το ανώτατο όριο της προσωρινής κράτησης είναι διάρκειας έως έξι μηνών.»
2.    Το πρώτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 287 Κ.Π.Δ.
αντικαθίσταται ως εξής:
«Αν η προσωρινή κράτηση διαρκέσει έξι μήνες, ή στην εντελώς εξαιρετική περίπτωση της ανθρωποκτονίας από αμέλεια κατά συρροή τους τρεις μήνες, το δικαστικό συμβούλιο αποφαίνεται με ειδικά αιτιολογημένο βού¬λευμα του, αν πρέπει να απολυθεί ο κατηγορούμενος α¬πό τις φυλακές ή να εξακολουθήσει η προσωρινή κράτη¬ση του.»
3.    Το άρθρο 296 Κ.Π.Δ. αντικαθίσταται ως εξής:
«Ο σκοπός των περιοριστικών όρων είναι να αποτρα¬πεί ο κίνδυνος τέλεσης νέων εγκλημάτων και να εξα¬σφαλιστεί ότι εκείνος στον οποίο επιβλήθηκαν θα παρα¬στεί οποτεδήποτε στην ανάκριση ή στο δικαστήριο και θα υποβληθεί στην εκτέλεση της απόφασης.»

Άρθρο 25
Τροποποίηση του Κώδικα Νόμων για τα Ναρκωτικά
1.    Το πρώτο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 30 του
ν. 3459/2006 αντικαθίσταται ως εξής:
«2. Η συνδρομή ή μη των προϋποθέσεων της προηγού¬μενης παραγράφου διαπιστώνεται κατά την άσκηση της ποινικής δίωξης και σε κάθε φάση της ποινικής διαδικα¬σίας σύμφωνα με το άρθρο 177 Κ.Π.Δ..»
2.    Στο άρθρο 30 του ν. 3459/2006 προστίθεται παρά-
γραφος 6, η οποία έχει ως εξής:
«6. Ο κατά νόμο ποινικός χαρακτήρας των πράξεων που τελέστηκαν από δράστη, στο πρόσωπο του οποίου συντρέχουν οι προϋποθέσεις της παραγράφου 1, κρίνε¬ται με βάση την απειλούμενη στην παράγραφο 4 στοι¬χεία β’ και γ’ ποινή.»
3.    Το άρθρο 40 του ν. 3459/2006 αντικαθίσταται ως ε-
ξής•-
«Άρθρο 40 Απόλυση υπό όρο
Οσοι καταδικάσθηκαν, υπό τις επιβαρυντικές περιστά¬σεις των άρθρων 23 και 23 Α του παρόντος, σε ποινή ι¬σόβιας κάθειρξης, μπορούν να απολυθούν υπό τον όρο της ανάκλησης εφόσον έχουν εκτίσει τουλάχιστον είκο¬σι πέντε έτη. Στον κατά το προηγούμενο εδάφιο κατάδι¬κο δεν μπορεί να χορηγηθεί η υπό όρο απόλυση, αν δεν έχει παραμείνει στο σωφρονιστικό κατάστημα για χρονι¬κό διάστημα είκοσι ετών.
Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 105 επ. Π.Κ.. Η κατά το άρθρο 106 παρ. 2 Π.Κ. επιβολή ο¬ρισμένων υποχρεώσεων στον απολυόμενο, όπως η πα¬ρακολούθηση θεραπευτικού προγράμματος μετά από αί¬τηση του, η εμφάνιση του κατά διαστήματα σε αστυνομι¬κό τμήμα ή σε άλλη δημόσια αρχή, η τήρηση της απαγό¬ρευσης να μεταβαίνει ή διαμένει σε ορισμένο τόπο, η τή¬ρηση της απαγόρευσης να συναναστρέφεται ή να συνα¬ντάται με ορισμένα πρόσωπα, είναι υποχρεωτική.»
4.    Η περίπτωση β’ της παρ. 2 του άρθρου 42 του
ν. 3459/2006 αντικαθίσταται ως εξής:
«β) Η κρίση για την επιβολή ή συνέχιση προσωρινής κράτησης πρέπει οπωσδήποτε να λαμβάνει υπόψη τα στοιχεία από τα οποία προκύπτει αν ο κατηγορούμενος είναι εξαρτημένος.»

Άρθρο 26
Προσωρινά μέτρα για την άμεση βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης στα Καταστήματα Κράτησης
1.    Η στερητική της ελευθερίας ποινή, η οποία έχει κα-ταγνωοθεί μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου και δεν έχει καταστεί αμετάκλητη, εφόσον δεν υπερβαί¬νει τα πέντε έτη, συμπεριλαμβανομένης και της πεντα¬ετούς κάθειρξης, μετατρέπεται, με αίτηση του καταδικα-σθέντος, σε χρηματική. Η αίτηση μετατροπής υποβάλλε¬ται παραδεκτά εντός δύο μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου στο δικαστήριο που εξέδωσε την καταδικαστική απόφαση και γίνεται δεκτή εκτός εάν, με ειδικά αιτιολογημένη απόφαση, το δικαστήριο κρίνει, α¬πό την εν γένει συμπεριφορά του καταδικασθέντος, τη βαρύτητα του εγκλήματος και την προσωπικότητα του, ότι η μετατροπή δεν αρκεί για να αποτρέψει τον δράστη από την τέλεση άλλων, ανάλογης βαρύτητας, αξιόποι¬νων πράξεων. Οι ως άνω διατάξεις εφαρμόζονται και για τα εγκλήματα που προβλέπονται στην παρ. 11 του άρ¬θρου 82 του Ποινικού Κώδικα, καθώς και για τις ήδη συγ¬χωνευθείσες ποινές, από τις οποίες η βαρύτερη δεν υ¬περβαίνει τα πέντε έτη κατά τα ανωτέρω. Η προθεσμία για την άσκηση τυχόν προβλεπόμενων κατά της καταδι¬καστικής αποφάσεως ενδίκων μέσων αναστέλλεται κατά το διάστημα από της υποβολής της ανωτέρω αιτήσεως μέχρι της εκδόσεως αποφάσεως του δικαστηρίου περί της μετατροπής ή μη της ποινής. Αν η αίτηση γίνει δεκτή, το τυχόν ένδικο μέσο κατά της καταδικαστικής αποφά¬σεως θεωρείται ως μη ασκηθέν.
2.    Το ποσό της μετατροπής καθορίζεται με ειδικά αι¬τιολογημένη απόφαση, αφού ληφθεί υπόψη η οικονομι¬κή κατάσταση του καταδικασμένου. Το ελάχιστο ποσό της κατά την προηγούμενη παράγραφο μετατροπής ορί¬ζεται, για κάθε ημέρα φυλάκισης, σε τρία (3) ευρώ. Κατά τα λοιπά, εφαρμόζονται οι διατάξεις των παραγράφων 3 και 5 του άρθρου 82 του Ποινικού Κώδικα και της 50492/ 2008 (ΦΕΚ 1112 Β’) κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Δικαιοσύνης.
3.    Η κατά τις διατάξεις των προηγούμενων παραγρά¬φων μετατραπείσα περιοριστική της ελευθερίας ποινή, που δεν υπερβαίνει τα πέντε έτη φυλάκισης, μπορεί να μετατρέπεται περαιτέρω, με την ίδια ή μεταγενέστερη α¬πόφαση του δικαστηρίου που αποφάσισε τη μετατροπή, σε ποινή παροχής κοινωφελούς εργασίας, αν το ζητεί ή το αποδέχεται εκείνος που καταδικάσθηκε και εφόσον η παροχή τέτοιας εργασίας από το συγκεκριμένο καταδι¬κασμένο είναι εφικτή. Εάν ο κατάδικος που παρέχει κοι¬νωφελή εργασία έχει εκτίσει με τον τρόπο αυτόν τα τρία πέμπτα της ποινής του, μπορεί να τύχει απόλυσης υπό ό¬ρο κατ’ εφαρμογή των άρθρων 105 επ. Π.Κ..
Το τέταρτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 16 του ν. 3727/2008, όπως ισχύει, καταργείται.

Άρθρο 27 Έναρξη ισχύος
Η ισχύς του νόμου αυτού αρχίζει από τη δημοσίευση του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, εκτός εάν στις επί μέρους διατάξεις του ορίζεται διαφορετικά.
Παραγγέλλομε τη δημοσίευση του παρόντος στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και την εκτέλεση του ως νόμου του Κράτους.
Αθήνα, 18 Δεκεμβρίου 2009
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
ΚΑΡΟΛΟΣ ΓΡ. ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ
ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ
ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ, ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ    ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ
Γ. ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ    Χ. ΚΑΣΤΑΝΙΔΗΣ