Η κατωτέρω εισήγηση θα αναπτυχθεί από τον πρόεδρο του Δ.Σ. Χίου κατά την Ολομέλεια των Προέδρων Δικηγορικών Συλλόγων την 26.04.2010 παρουσία του Υπουργού Δικαιοσύνης κ. Χ. Καστανίδη.
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ
Χίος 15-4-2010
Α.Π. 85

ΠΡΟΣ 1. ΠΡΟΕΔΡΟ ΤΗΣ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑΣ
ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ
2. ΠΡΟΕΔΡΟΥΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ

Θέμα: Το νομοσχέδιο για την προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στην
Οδηγία 2006/123 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά
με τις υπηρεσίες στην εσωτερική αγορά και άλλες διατάξεις.
Συνάδελφοι,
Η Γενική Συνέλευση του Δικηγορικού Συλλόγου Χίου συνεδρίασε εκτάκτως σήμερα Πέμπτη 15 Απριλίου 2010 με θέμα την κατάθεση στη Βουλή, ήδη από τις 16-3-2010 του νομοσχεδίου για τα λεγόμενα «κλειστά επαγγέλματα» με τίτλο «Προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στην Οδηγία 2006/123 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τις υπηρεσίες στην εσωτερική αγορά και άλλες διατάξεις».
Έγινε εκτεταμένη συζήτηση για τις ριζικές ανατροπές και την πλήρη υποβάθμιση του δικηγορικού λειτουργήματος που θα επιφέρει τυχόν ψήφιση του νομοσχεδίου και ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τις ελάχιστες αμοιβές. Ειδική μνεία έγινε στον εξευτελισμό της δικηγορικής αμοιβής, στον επιχειρούμενο περιορισμό της δικηγορικής ύλης και στη ραγδαία επιδείνωση των ήδη δυσμενών συνθηκών άσκησης του δικηγορικού λειτουργήματος για τους νέους δικηγόρους.

Η Γενική Συνέλευση ΑΠΟΦΑΣΙΣΕ ΟΜΟΦΩΝΑ τα εξής:

1. Υιοθετεί την επισυναπτόμενη εισήγηση του Πρόεδρου του Δικηγορικού Συλλόγου Χίου.
2. Εξουσιοδοτεί τον Πρόεδρο και το Διοικητικό Συμβούλιο να παραχωρήσουν συνέντευξη τύπου στα τοπικά μέσα ενημέρωσης προκειμένου να αποκρουστεί η επιχειρούμενη συστηματική προσπάθεια κατασυκοφάντησης των δικηγόρων.
3. Ζητά την άμεση σύγκλιση της Ολομέλειας των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος με θέμα την προσαρμογή της εθνικής νομοθεσίας στην ευρωπαϊκή οδηγία 2006/123 και τον άμεσο προγραμματισμό κινητοποιήσεων.
4. Προτείνει στην Ολομέλεια την έγκαιρη συγκρότηση Επιστημονικής Επιτροπής που θα επεξεργαστεί τεκμηριωμένη εισήγηση προς το Υπουργείο Οικονομικών.
5. Προτείνει καθολική και πανελλήνια απεργία διαρκείας και κλείσιμο των δικηγορικών γραφείων μέχρι επίσημης δέσμευσης της Κυβέρνησης ως προς το θέμα των ελαχίστων αμοιβών.
6.    Προτείνει δραστική αύξηση των ελαχίστων αμοιβών ώστε και να διασφαλισθούν τα δημόσια έσοδα από την προείσπραξη φόρου, αλλά και να διαφυλαχθεί η δικηγορική αμοιβή.

Με συναδελφική εκτίμηση
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο Γ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΙΣΙΔΩΡΟΣ ΤΣΟΥΡΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΠΙΠΙΔΗΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ
Χίος 14-4-2010

ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2006/123 1

Α. ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
ΣΤΟ ΟΠΟΙΟ ΚΑΛΟΥΜΑΣΤΕ ΝΑ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΘΟΥΜΕ

Μετά την επιβολή ΦΠΑ στις νομικές υπηρεσίες, η κυβέρνηση κλιμακώνει την πολιτική της εναντίον των δικηγόρων με αποκαλούμενες «διαρθρωτικές παρεμβάσεις», που έχουν στόχο την εκχώρηση άπλετου ζωτικού χώρου στα μεγάλα δικηγορικά γραφεία της Ελλάδας, αλλά και του εξωτερικού. Οι διατάξεις του πρόσφατου φορολογικού νομοσχεδίου που σχετίζονται με την υπαγωγή των νομικών υπηρεσιών σε καθεστώς ΦΠΑ, δεν είναι παρά μόνο το πρώτο βήμα για την επόμενη φάση, δηλαδή το «άνοιγμά» του δικηγορικού επαγγέλματος. Η «πίτα» που επιχειρείται να εκχωρηθεί στους ολίγους και ισχυρούς είναι τεράστια σε κέρδη.

Για λόγους τακτικής, η κυβέρνηση φέρνει για ψήφιση στη Βουλή, πρώτα την κοινοτική Οδηγίας για τη λεγόμενη «απελευθέρωση των υπηρεσιών». Το προσεχές νομοθέτημα για τα «κλειστά επαγγέλματα» αποτελεί τη «φυσική» συνέχεια του προηγούμενου, ενώ και τα δύο μαζί αποτελούν και την πεμπτουσία της Οδηγίας Μπολκεστάιν.

Με πρόσχημα τον «προστατευτισμό» που δημιουργεί «στρεβλώσεις στον ανταγωνισμό» ετοιμάζονται ισοπεδωτικές αλλαγές στη δικηγορία: Στο στόχαστρο είναι οι ελάχιστες αμοιβές, καθώς και οι «αναγκαστικές παραστάσεις» δικηγόρων σε υποθέσεις (συμβολαίων, ανωνύμων εταιρειών, κ.α.).
Συγκεκριμένη αναφορά γίνεται για δημιουργία συνθηκών «τεχνικής ζήτησης» που προκαλείται από τις υποχρεωτικές παραστάσεις. Στο στόχαστρο μπαίνει συνολικά το σημερινό καθεστώς που επιτρέπει τις δικηγορικές παραστάσεις μόνο στην έδρα του «οικείου» δικηγορικού συλλόγου. Στο στόχαστρο μπαίνουν και οι συμβολαιογράφοι, σε μικρότερο όμως βαθμό και παρότι είναι κατ’ ουσία κλειστό επάγγελμα!!

Η επιλογή αυτή εξελίσσεται με την προσαρμογή της ευρωπαϊκής Οδηγίας 2006/123 που κατατάσσει τους δικηγόρους στα «κλειστά επαγγέλματα»,  μαζί με οδηγούς φορτηγών, ταξί, φαρμακεία, συμβολαιογράφους, κ.α. Το νομοσχέδιο αποτελεί πιστή αντιγραφή και μετάφραση της Οδηγίας. Ο λόγος για τον οποίο υπάρχει, αυτή τη φορά, βεβαιότητα για το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων είναι ότι το επιβάλλουν οι ανειλημμένες υποχρεώσεις της χώρας έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο κείμενο των συστάσεων του Συμβουλίου υπουργών Οικονομίας (ΕCΟFΙΝ) της 16ης Φεβρουαρίου 2010 απαιτείται να ληφθούν μέτρα έως τα τέλη του 2010 για την ενίσχυση του ανταγωνισμού, με την υιοθέτηση της Οδηγίας 2006/123.

Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι ετοιμάζονται ερήμην μας αλλαγές που θα αλλάξουν άμεσα και θα επιδεινώσουν ραγδαία τη δικηγορία όπως τη γνωρίζαμε μέχρι τώρα στην Ελλάδα. Η λεγόμενη «απελευθέρωση» αποτελεί εφαλτήριο εισόδου σε όφελος των ισχυρών δικηγορικών γραφείων. Σηματοδοτεί, επίσης, την παραπέρα συγκέντρωση δραστηριοτήτων με την ταυτόχρονη αναγκαστική όσο και βίαιη έξοδο από το επάγγελμα για χιλιάδες δικηγόρους. H πολιτική αυτή σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να διευκολύνει νέους ανθρώπους που επιθυμούν ή που προσβλέπουν σε μελλοντικές «ευκαιρίες», όπως αναφέρει στο προοίμιό της η Οδηγίας. Το ακριβώς αντίθετο πρόκειται να συμβεί: Οι μυλόπετρες της «ανταγωνιστικότητας» έρχονται να διευκολύνουν τους όρους και τις προϋποθέσεις εκείνες που δίνουν νέες ασφαλείς διεξόδους σε λιμνάζοντα υπερσυσσωρευμένα κεφάλαια, στην παραπέρα συγκέντρωση κερδών. Η συγκέντρωση κλάδων και τομέων οικονομικής δραστηριότητας που σήμερα χαρακτηρίζονται από «διασπορά» είναι στις άμεσες προτεραιότητες της Οδηγίας 2006/123 ΕΕ.

Σε ό,τι αφορά τους δικηγόρους η Οδηγίας 2006/123, αλλά και το νομοσχέδιο2, προβλέπουν τα εξής:

1. Ο δικηγόρος δεν είναι απαραίτητο να κατοικεί στον τόπο άσκησης της
δραστηριότητας.
2. Ο δικηγόρος μπορεί να είναι εγγεγραμμένος σε πολλαπλά μητρώα
κρατών-μελών.
3. Ο δικηγόρος δεν είναι υποχρεωμένος να προεγγραφή σε μητρώο.
(άρθρο 15 νομοσχεδίου, άρθρο 14 Οδηγίας)
4. Ο δικηγόρος δεν είναι υποχρεωμένος να έχει γραφείο.
5. Ο δικηγόρος δεν είναι υποχρεωμένος να έχει επαγγελματική ταυτότητα.
(άρθρο 17 νομοσχεδίου, άρθρο 16 Οδηγίας)
6. Οι δικηγορικές εταιρείες μπορούν να έχουν οποιαδήποτε νομική μορφή.
7. Ο δικηγόρος μπορεί να έχει πολλαπλές έδρες στην Ελλάδα.
8. Καταργείται η ελάχιστη νόμιμη αμοιβή σε παραστάσεις και συμβόλαια.
(άρθρο 16 νομοσχεδίου, άρθρο 15 Οδηγίας)
Είναι ευνόητο ότι τα πολύ σκληρά δημοσιονομικά μέτρα που ελήφθησαν για τους μισθωτούς, δημιουργούν την ανάγκη για κοινωνικό αντίβαρο και εξιλαστήριο θύμα. Το ρόλο αυτό προορίζει το Υπουργείο Οικονομικών στους δικηγόρους. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο βλέπουν το φως της δημοσιότητας κατευθυνόμενες μελέτες που αναπαράγονται συστηματικά από τα μέσα ενημέρωσης, προκειμένου να δημιουργήσουν και το ανάλογο κλίμα εναντίον των δικηγόρων, αλλά και να διαρραγεί η κοινωνική αλληλεγγύη.

Ενδεικτική για το κλίμα που επιχειρείται να διαμορφωθεί είναι διακινούμενη, πρόσφατη μελέτη από το Ιδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών  Ερευνών (ΙΟΒΕ) (όργανο του ΣΕΒ), που εκτιμά πως «το άνοιγμα στα κλειστά επαγγέλματα θα αποφέρει οφέλη ύψους 2,5 δισ. ευρώ, ή το 1% του παραγόμενου ΑΕΠ σε ετήσια βάση»! Ο ΙΟΒΕ στην τελευταία τριμηνιαία έρευνα επισημαίνει: «Η ελληνική οικονομία έχει τη δυνατότητα υψηλών ρυθμών οικονομικής ανάπτυξης αν προχωρήσουν οι απαραίτητες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και καταργηθούν οι περιορισμοί που το Δημόσιο επιβάλλει στον ανταγωνισμό (π.χ. κλειστά επαγγέλματα, ιδιαίτερα στις μεταφορές, καμποτάζ, περιορισμοί στην αγορά ενέργειας και υγείας κ.λπ.), οι κατώτατες τιμές σε ορισμένα αγαθά και υπηρεσίες, η θέσπιση υποχρεωτικών αμοιβών για μια σειρά επαγγελματικές δραστηριότητες και οι γραφειοκρατικοί περιορισμοί στην επιχειρηματικότητα».

Σύμφωνα με άλλη έρευνα του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών, περίπου 70 κλειστά επαγγέλματα και αγορές κοστίζουν σε κάθε ελληνικό νοικοκυριό πάνω από 1.000 ευρώ ετησίως. Προβάλλεται ο ισχυρισμός ότι αν απελευθερωθούν μόνο 13 από αυτά -με πρώτες τις μεταφορές- θα ενισχύσουν το ΑΕΠ κατά 1,5% και θα μειωθεί η ανεργία κατά 0,5%, ενώ το κόστος των υπηρεσιών θα μειωθεί έως 10,5%.

Το Ινστιτούτο Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών, σε άλλη μελέτη του που βρίσκεται σε εξέλιξη-όπως ισχυρίζονται-, υπολογίζει ότι η εφαρμογή σειράς μεταρρυθμίσεων (όχι μόνο του ανοίγματος των κλειστών επαγγελμάτων) που θα έφερναν το επίπεδο του ανταγωνισμού στην Ελλάδα στον μέσο όρο της ευρωζώνης θα οδηγούσε, σε μια τετραετία, σε αύξηση του ΑΕΠ κατά 13,2%, της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 15,5%, των επενδύσεων κατά 11,3%, του πραγματικού μισθού κατά 10,8% και της απασχόλησης κατά 0,6%. Ακόμη και το δημοσιονομικό έλλειμμα θα μειωνόταν κατά 0,1% του ΑΕΠ.

Γενικά επιδιώκεται η δημιουργία της εντύπωσης στην κοινή γνώμη ότι για τα χάλια της οικονομίας φταίνε κλάδοι εργαζομένων ή οικονομικών δραστηριοτήτων και όχι οι κυβερνήσεις και η κακοδιαχείριση των τελευταίων δεκαετιών!
Β. ΟΙ ΕΛΑΧΙΣΤΕΣ ΑΜΟΙΒΕΣ
Σε ό,τι μας αφορά, το σοβαρότερο από τις προβλέψεις του νομοσχεδίου, είναι η δυνατότητα, αλλά και πρόθεση του Υπουργείου Οικονομικών για κατάργηση των ελάχιστων αμοιβών. Μία τέτοια ρύθμιση είναι βέβαιο ότι δεν θα ωφελήσει ούτε τα δημόσια έσοδα, ούτε τον αποδέκτη των υπηρεσιών – εντολέα μας και ασφαλώς ούτε τους ίδιους τους δικηγόρους.

Υπενθυμίζουμε ότι οι ελάχιστες αμοιβές ήταν ήδη πολύ χαμηλές, δεν ανταποκρίνονταν τις περισσότερες φορές στην πραγματικότητα και θα έπρεπε να έχουν ήδη αυξηθεί προκειμένου και το Δημόσιο να εξασφαλίζει έσοδα και οι δικηγόροι την αμοιβή τους.

(α) Σχετικά με τα έσοδα του Δημοσίου, αυτά θα πληγούν καίρια. Η δεδομένη σήμερα παρακράτηση φόρου 15% θα καταργηθεί αφού θα καταργηθούν και οι ελάχιστες αμοιβές πάνω στις οποίες υπολογιζόταν. Ο κάθε πάροχος – δικηγόρος θα μπορεί στα πλαίσια του «υγιούς ανταγωνισμού» να τιμολογεί τις υπηρεσίες του σε εξευτελιστικές τιμές ή και να φοροδιαφεύγει σε συνεννόηση με τον εντολέα- αποδέκτη των υπηρεσιών (προκειμένου να αποφύγει και την επιβάρυνση του Φ.Π.Α.), δηλώνοντας εξαιρετικά χαμηλές αμοιβές. Γενικά, η φορολόγηση των δικηγόρων θα καταρρεύσει, αφού δεν θα υπάρχει κανένας οδηγός και κανένα κατώτατο όριο, και συνεπώς ο κάθε δικηγόρος θα μπορεί να  αμείβεται ή να επικαλείται ότι αμείφθηκε με ποσά πολύ μικρότερα των υφιστάμενων ελαχίστων αμοιβών.

(β) Σε ό,τι αφορά τον αποδέκτη των υπηρεσιών και εντολέα του δικηγόρου, το νομοσχέδιο και η κατάργηση των ελάχιστων αμοιβών, τον οδηγεί σε μία διαδικασία εύρεσης του φτηνότερου δικηγόρου. Ήδη, και παρά το υφιστάμενο πλαίσιο, πολλές φορές έχουμε διαπιστώσει ότι πολίτες ή φορείς, έμπαιναν σε διαδικασία αναζήτησης του χαμηλότερα αμειβόμενου δικηγόρου, κάποιες φορές δε, συνάδελφοι παραβίαζαν και αυτές τις ελάχιστες αμοιβές. Με το προτεινόμενο πλαίσιο, η διαδικασία αυτή θα γίνει μονόδρομος για τον εντολέα. Η νομική υπηρεσία θα μετατραπεί από επιστημονικό έργο σε εμπορεύσιμο  προϊόν. Ο εντολέας θα μετατραπεί σε καταναλωτή που αναζητά το φτηνό προϊόν, όχι όμως και το καλύτερο ή έστω αυτό της επιλογής του. Και πώς να γίνει διαφορετικά αφού θα εκλείψει η προστατευτική –για τον ίδιο τον εντολέα- γραμμή εκκίνησης και βάσης που προσφέρουν οι ελάχιστες αμοιβές; Η ασφάλεια δικαίου αναπόφευκτα τίθεται σε δεύτερη μοίρα και προκρίνεται η  εμπορευματοποίηση της νομικής υπηρεσίας και ο εξευτελισμός των αμοιβών, του εντολέα που μπαίνει σε αυτή τη διαδικασία και του δικηγόρου που θα προσπαθεί να επιβιώσει.

(γ) Οι δικηγόροι, αλλά και οι Δικηγορικοί Σύλλογοι είναι οι μεγάλοι ζημιωμένοι της προτεινόμενης κατάργησης των ελαχίστων αμοιβών. Είμαστε ένας κλάδος εργαζομένων που τα τελευταία 20 χρόνια μαστίζεται σκληρά από την υποαπασχόληση, τον υπερπληθωρισμό δικηγόρων που εγγίζει τις 50.000 επαγγελματίες, την πολύ χαμηλή αμοιβή των υπηρεσιών μας. Σε καμία άλλη χώρα της Ε.Ε. οι δικηγόροι δεν είναι τόσοι πολλοί και με τόσο χαμηλές αμοιβές.

Οι δε δικηγόροι που απασχολούνται ως «συνεργάτες» σε δικηγορικά γραφεία έχουν απολαβές που στην καλύτερη περίπτωση φτάνουν τα 1.000 ευρώ το μήνα, ενώ είναι χιλιάδες αυτοί που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους για 400 έως 600 ευρώ μηνιαίως. Οι ασκούμενοι δικηγόροι, σήμερα βιώνουν μία επαγγελματική καθημερινότητα που τους κατατάσσει, χωρίς υπερβολές, στους «παρίες» της Δικαιοσύνης. Με μισθούς που δεν ξεπερνούν στην καλύτερη περίπτωση τα 300 ευρώ (η εξαίρεση του κανόνα) καλούνται να καλύψουν τις απαράδεκτες, έτσι και αλλιώς, συνθήκες άσκησης του δικηγορικού επαγγέλματος. Η κατάσταση ωστόσο δεν είναι καλύτερη για τους νέους δικηγόρους. Εκείνους που ξεκινούν για να δοκιμάσουν τις δυνάμεις τους και τις αντοχές τους σε ένα επάγγελμα που παλαιότερα, τουλάχιστον, προσέφερε και χρήμα και κοινωνική προβολή. Η είσοδος στη δικηγορία για την πλειονότητα των νέων δικηγόρων, σημαίνει οικονομική δυσπραγία, εξαντλητική εργασία και απαράδεκτες συνθήκες άσκησης του δικηγορικού επαγγέλματος. Παράλληλα, το «ασυμβίβαστο» τους εμποδίζει από την άσκηση κάθε άλλης δραστηριότητας. Φαινόμενα ανεργίας και υπερπληθυσμού δεν αντιμετωπίζουμε μόνον εμείς αλλά και άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Μόνο που σε άλλες χώρες έχουν από χρόνια δρομολογηθεί τουλάχιστον ορισμένες λύσεις για βελτίωση της κατάστασης. Οι δικηγόροι απορροφούνται ως νομικοί σύμβουλοι σε υπηρεσίες του Δημοσίου, από το δικαστικό σώμα, κ.α. Εδώ όμως τα προβλήματα των νέων και των ασκουμένων δικηγόρων είναι οξύτερα, γιατί τείνουμε να είμαστε η χώρα όπου οι δικηγόροι θα είναι (σε λίγο καιρό) περισσότεροι από τους πελάτες τους! Ασφαλώς και υπάρχουν και μεγαλοδικηγόροι που έχουν τεράστιες απολαβές και φοροδιαφεύγουν. Όμως, αυτοί είναι η μειοψηφία και μπορούν πάρα πολύ εύκολα να εντοπιστούν από τις φορολογικές αρχές, και με βάση το σημερινό πλαίσιο. Το γιατί αυτό δεν συμβαίνει είναι κάτι για το οποίο είναι υπόλογο το Υπουργείο Οικονομικών, το οποίο είναι σε θέση να γνωρίζει ποιοι είναι οι κατά σύστημα φοροφυγάδες. Δεν γίνεται όμως εξαιτίας λίγων γνωστών ασυνείδητων να κατασυκοφαντείται ένας ολόκληρος κλάδος. Εκτός, εάν αυτή η πρακτική βολεύει…..

Γ. ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΜΑΣ
Σχετικά με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 16 του νομοσχεδίου (άρθρο 15 της Οδηγίας), όπου περιλαμβάνεται και η κατάργηση των ελάχιστων αμοιβών, καθίσταται σαφές ότι αφορά θέματα για τα οποία δίνεται η δυνατότητα στο κράτος μέλος να αξιολογήσει εάν οι απαιτήσεις που τίθενται 8 πληρούν τις ακόλουθες προϋποθέσεις (Άρθρο 16 ν/σ , παρ. 3, υποπαρ. β’ και γ’),  προκειμένου να συνεχίζουν να ισχύουν:

(α) αναγκαιότητα: οι απαιτήσεις πρέπει να δικαιολογούνται από επιτακτικό λόγο δημοσίου συμφέροντος.
(β) αναλογικότητα: οι απαιτήσεις πρέπει να είναι κατάλληλες για να εξασφαλίσουν την υλοποίηση του επιδιωκόμενου στόχου και να μην υπερβαίνουν το όριο που είναι απαραίτητο για την επίτευξη του στόχου, το ίδιο δε αποτέλεσμα να μην μπορεί να επιτευχθεί με άλλα λιγότερο περιοριστικά μέτρα. Περαιτέρω, στο άρθρο 2 παρ. 8 του ν/σ (άρθρο 4 Οδηγίας) ως επιτακτικοί λόγοι δημοσίου συμφέροντος, θεωρούνται εκείνοι που αναγνωρίζονται από τη νομολογία του Δικαστηρίου Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και μεταξύ αυτών:
(α) η προστασία των καταναλωτών, των αποδεκτών υπηρεσιών και των εργαζομένων.
(β) η δικαιοσύνη των εμπορικών συναλλαγών.
(γ) οι στόχοι κοινωνικής πολιτικής.
(δ) ο αθέμιτος ανταγωνισμός3.
Γίνεται αντιληπτό ότι τόσο η Οδηγίας, όσο και το νομοσχέδιο αφήνουν δυνατότητες αξιολόγησης και ερμηνείας των απαιτήσεων που έχουν τεθεί για τις ελάχιστες αμοιβές. Ειδικά για τους στόχους κοινωνικής πολιτικής που αναφέρθηκαν ανωτέρω, οι ελάχιστες αμοιβές που αφορούν την υπογραφή συμβολαίων, διασφαλίζουν αυτούς τους στόχους. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω των διανεμητικών λογαριασμών των Δικηγορικών Συλλόγων και το καταβαλλόμενο μέρισμα συμβολαίων που αμβλύνει ανισορροπίες, διασφαλίζει τη μη δυνατότητα επιβίωσης κυκλωμάτων μεσιτών-δικηγόρων που να λυμαίνονται τη σχετική ύλη εργασίας, και εξασφαλίζει την παροχή οικονομικού βοηθήματος, εξ ίσου σε όλους τους δικηγόρους.
Παράλληλα, πρότασή μας θα πρέπει να είναι η ουσιώδης αύξηση των ελαχίστων αμοιβών, ώστε να ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Η πρόταση αυτή εξυπηρετεί (α) την αύξηση της προείσπραξης φόρου 15% και τη  διασφάλιση και μεγέθυνση των δημόσιων εσόδων και (β) τη διασφάλιση της δικηγορικής αμοιβής σε αξιοπρεπή επίπεδα.
3 Δεν περιλαμβάνεται στο κείμενο του ν/σ αλλά στην παρ. 40 της εισαγωγικής έκθεσης της Οδηγίας  2006/123.

Τέλος, οι ισχυρισμοί περί «τεχνητής ζήτησης» και κατάργησης της παράστασης των δικηγόρων σε συμβόλαια αγνοεί προκλητικά την έννοια και την αρχή της ασφάλειας δικαίου και υποβιβάζει ως έχει ήδη λεχθεί από την Ολομέλεια το ρόλο του δικηγόρου ως συλλειτουργού της Δικαιοσύνης.
Το επιχείρημα ότι η κατάργηση των ελαχίστων αμοιβών, θα πάρει χρόνο, με δεδομένο ότι για την εφαρμογή της απαιτείται σειρά νομοθετημάτων, δεν οδηγεί πουθενά και απλά μεταθέτει το πρόβλημα. Ομοίως, δεν οδηγεί πουθενά η προσέγγιση και η προσπάθεια προσεταιρισμού πολιτικών  παραγόντων ή πολιτικών κομμάτων. Χωρίς επιχειρήματα και δίχως προτάσεις δεν έχουμε καμία τύχη! Η Ολομέλεια των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος θα πρέπει να αναθέσει σε Επιστημονική Επιτροπή την εκπόνηση σχετικής εισήγησης που να θεμελιώνει νομικά την εξαίρεση των ελάχιστων αμοιβών από τις απαγορεύσεις της Οδηγίας, με βάση τα περιθώρια που αφήνουν οι ίδιες οι διατάξεις της.
Θεωρούμε ότι οι Δικηγορικοί Σύλλογοι και οι Δικηγόροι βρισκόμαστε σε κομβικό σημείο. Αν αυτό ξεπεραστεί δεν θα υπάρχει επιστροφή. Η ξεθεμελίωση του επαγγέλματος είναι μπροστά μας. Διανύουμε μία από τις δυσκολότερες στιγμές του δικηγορικού λειτουργήματος στην Ελλάδα και οι ευθύνες μας είναι τεράστιες…
Προτείνουμε την άμεση σύγκληση της Ολομέλειας, καθώς και τη σύγκλισή της τουλάχιστον μία φορά το μήνα, για όσο χρονικό διάστημα εκκρεμεί το θέμα της Οδηγίας. Παράλληλα, προτείνουμε γενική πανελλαδική αποχή επ’ αόριστον από όλα τα καθήκοντα και εργασίες μας, μέχρι να υπάρχει επίσημη δέσμευση ότι οι ελάχιστες αμοιβές θα αξιολογηθούν θετικά και θα εξαιρεθούν των απαγορεύσεων. Αν σήμερα, δεν γίνει αγώνας μέχρις εσχάτων, πότε θα γίνει; Πρέπει τώρα, διαμαρτυρόμενοι να κλείσουμε τα δικηγορικά γραφεία. Διαφορετικά συνάδελφοι, τα γραφεία μας θα κλείσουν από την ανέχεια και το αδιέξοδο που μας επιφυλάσσουν οι επιλογές της Οδηγίας.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Δ.Σ.Χ
ΙΣΙΔΩΡΟΣ ΙΑΚ. ΤΣΟΥΡΟΣ