ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ
ΤΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ
1.    Ψηφιακή Δικαιοσύνη (e-justice) – Προγραμματισμός αμέσων ενεργειών
2.    Λειτουργία Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου – Αναβάθμιση θεσμού επιθεώρηση Δικαστικών Λειτουργών, ώστε να καταστεί ουσιαστικότερη.
3.    Επέκταση ωραρίου λειτουργίας Δικαστηρίων – διάλογος με όλους τους φορείς.
4.    Επαναπροσδιορισμός χρόνου δικαστικών διακοπών – διάλογος με όλους τους φορείς.
5.    Απελευθέρωση επαγγελμάτων δικηγόρου και συμβολαιογράφου.
6.    Ίδρυση Δικαστικής Αστυνομίας.
7.    Βελτίωση Κτιριακών Υποδομών–  Αξιοποίηση περιουσίας ΤΑΧΔΙΚ.
8.    Αναμόρφωση Κωδίκων – Υπάρχουν ήδη δύο Επιτροπές για την αναμόρφωση Ποινικού Κώδικα και Κώδικα Ποινικής Δικονομίας
9.    Επιτροπή για την ανασύνταξη του Κώδικα περί Δικηγόρων.
10.    Αναδιοργάνωση οργανικών θέσεων Δικαστών και ορθολογικότερη ανακατανομή τους, σύμφωνα με τον υπάρχοντα όγκο δικαστηριακών υποθέσεων ανά Δικαστήριο.
11.    Συγχώνευση ανενεργών ή υπολειτουργούντων Ειρηνοδικείων, προκειμένου να επιτευχθεί η ορθολογικότερη αξιοποίηση των υφιστάμενων πόρων και του ανθρώπινου δυναμικού, λαμβάνοντας πάντα υπόψη τις γεωγραφικές ιδιαιτερότητες, τις συνθήκες προσβασιμότητας, την εξυπηρέτηση του πολίτη και την δικαστηριακή ύλη.
12.    Συνολική εξέταση θεσμού δικαστικής δαπάνης.
13.    Επανεξέταση θεσμικού πλαισίου λειτουργίας Εθνική Σχολή Δικαστών,

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΤΑΧΥΝΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΔΙΚΗΣ

1.    Ενίσχυση του θεσμού της δικαστικής διαμεσολάβησης.
Με τον θεσμό της δικαστικής διαμεσολάβησης και της επίλυσης των διαφορών είτε πριν την εκκρεμοδικία (ενώπιον δικαστή), είτε κατά την διάρκειά της (ενώπιον του δικαστηρίου) θα αποτραπεί η άρση των αντιδικιών με δικαστική απόφαση.

2.    Στο πλαίσιο της αποσυμφόρησης των υποθέσεων προτείνεται  η μεταφορά της δικαστηριακής ύλης για κάποιες από αυτές στις οποίες δεν εμπεριέχεται ουσιαστική δικαιοδοτική κρίση (ενδεικτικά αναφέρονται τα συναινετικά διαζύγια, η εγγραφή προσημείωσης, η δημοσίευση διαθήκης, η κήρυξη αυτής ως κυρία, η έκδοση κληρονομητηρίου και άλλες υποθέσεις της εκουσίας δικαιοδοσίας) είτε στα Ειρηνοδικεία της χώρας είτε στους συμβολαιογράφους, με υποχρεωτική παράσταση δικηγόρου.

3.    Ασφαλιστικά Μέτρα:
    Έκδοση προσωρινής διαταγής αυθημερόν χωρίς κλήτευση των διαδίκων, από δικαστές που θα ορίζονται χωρίς κλήρωση από τριμελές συμβούλιο. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις που κατά την κρίση του δικαστή υφίσταται κίνδυνος βλάβης των συμφερόντων των διαδίκων, θα γίνεται κλήτευσή τους προ 48 ωρών.
    Προτείνεται ο προσδιορισμός της συζήτησης των ασφαλιστικών μέτρων, σε περίπτωση που το αίτημα της προσωρινής διαταγής γίνει δεκτό, εντός 20 ημερών, ενώ η προσωρινή διαταγή προτείνεται να καταργείται αυτοδικαίως αν για οποιονδήποτε λόγο αναβληθεί η εκδίκαση των ασφαλιστικών.
    Η απόφαση του δικαστή των ασφαλιστικών μέτρων να εκδίδεται εντός 48 ωρών από τη συζήτηση και αν για ειδικούς λόγους επιβάλλεται να επιφυλαχθεί το δικαστήριο, εντός είκοσι ημερών το αργότερο από την συζήτηση της αίτησης.

4.    Διαζύγια
    Κατάργηση της δεύτερης συζήτησης ενώπιον του δικαστηρίου στα συναινετικά διαζύγια και έκδοση του ‘κατ αντιδικία’ διαζυγίου από το Μονομελές Πρωτοδικείο, αντί του Πολυμελούς που προβλέπεται σήμερα

5.    Διαταγή πληρωμής
    Εξετάζεται η δυνατότητα περιαφής εκτελεστηρίου τύπου των αξιογράφων

6.    Ειδικές διαδικασίες
    Προτείνεται η ενοποίηση των προθεσμιών και η ενοποίηση των διατάξεων.

7.    Σύσταση σωματείου
    Προτείνεται η απόφαση για την εγγραφή του σωματείου να εκδίδεται από το Δικαστή του Μονομελούς Πρωτοδικείου με διαταγή του για τη δημοσίευση του καταστατικού και την εγγραφή του στα βιβλία των σωματείων, χωρίς προσδιορισμό δικασίμου. Η διαταγή αυτή προτείνεται να υπόκειται μόνο σε τριτανακοπή.

8.    Μισθωτικές Διαφορές
    Προτείνεται η απλούστευση της έκδοσης διαταγής απόδοσης μισθίου, προβλέποντας τη δυνατότητα έκδοσης διαταγής απόδοσης μισθίου εφόσον προσκομίζεται είτε έγγραφο που την αποδεικνύει είτε υπεύθυνη δήλωση Ν. 1599/1986 του εκμισθωτή με βεβαίωση του γνησίου της υπογραφής του από δημόσια, δημοτική ή άλλη αρμόδια αρχή ή από Δικηγόρο, αναφέρουσα το μίσθιο, τα στοιχεία των συμβαλλομένων, τη διάρκεια της μίσθωσης και το καταβαλλόμενο μίσθωμα με τις επιβαρύνσεις του,

9.    Αναγκαστική Εκτέλεση
    Προτείνεται η αναθεώρηση των προβλεπόμενων ενδίκων βοηθημάτων, έτσι ώστε η διαδικασία της αναγκαστικής εκτέλεσης να είναι πιο σύντομη και πιο αποτελεσματική.

10.    Διαδικασία Πολυμελών Πρωτοδικείων
    Προτείνεται η κατάργηση της προ 20ημέρου κατάθεσης των προτάσεων, η προεκφώνηση των υποθέσεων, καθώς και η συζήτηση αμέσως των υποθέσεων για τις οποίες δεν θα εξετασθούν μάρτυρες, ενώ αυτές για τις οποίες απαιτείται εξέταση των μαρτύρων θα συζητούνται ενώπιον του εισηγητή σε 15 μέρες

11.    Αναιρετική Διαδικασία
    Εξετάζεται η δυνατότητα περιορισμού των αναιρετικών λόγων στην πολιτική δίκη. Επιπρόσθετα, η  προθεσμία πριν από την οποία ο Εισηγητής οφείλει να καταθέσει την έκθεσή του για την αίτηση αναίρεσης προτείνεται να μειωθεί, ώστε να αποφεύγονται κατά το δυνατόν αναβολές των υποθέσεων σε περίπτωση εκπρόθεσμης κατάθεσης της έκθεσης. Τέλος, σε περίπτωση που το αίτημα της αναίρεσης γίνει δεκτό, προτείνεται η εκδίκαση της υπόθεσης να γίνεται από «τμήμα ουσίας» του Αρείου Πάγου.

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΤΑΧΥΝΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΔΙΚΗΣ

12.    Αρχειοθέτηση μηνύσεων από τον εισαγγελέα.
    Κατάργηση της υποχρέωσης του Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών για αιτιολόγηση των διατάξεων για αρχειοθέτηση, με παράλληλη δυνατότητα προσφυγής στον Εισαγγελέα Εφετών με αυξημένο παράβολο.

13.    Ανώνυμες αναφορές
    Δυνατότητα αρχειοθέτησης των ανώνυμων αναφορών. Εάν αφορούν αυτεπαγγέλτως διωκόμενα αδικήματα, αυτές θα τίθενται στην κρίση του Εισαγγελέα Εφετών.

14.    Αυτεπαγγέλτως και κατ’ έγκληση διωκόμενα αδικήματα/ Αποποινικοποίηση ήσσονος σημασίας αδικημάτων.
    Αποποινικοποίηση των πταισμάτων του Ποινικού Κώδικα.
    Αποποινικοποίηση ορισμένων εγκλημάτων Ειδικών Ποινικών Νόμων, με βαθμό απαξίας που δεν άπτεται του κοινωνικού συνόλου σε συνδυασμό με αναβάθμιση των χρηματικών ποινών, καθώς και μετατροπή σε κατ’ έγκληση ορισμένων αυτεπαγγέλτως διωκόμενων εγκλημάτων με βαθμό απαξίας που δεν άπτεται του κοινωνικού συνόλου (ψευδής καταμήνυση, ορισμένες μορφές απάτης 386Α, [απάτη με υπολογιστή] 388 ΠΚ [απάτη σχετικά με τις ασφάλειες κλπ).

15.    Προκαταρτική εξέταση.
    Κατάργηση της υποχρεωτικότητας της προκαταρκτικής εξέτασης.
    Συντόμευση διάρκειας προκαταρκτικής εξέτασης. Να προσδιορισθούν γεωγραφικά κριτήρια (πχ. Εφετειακή περιφέρεια) για την προκαταρκτική εξέταση, ώστε να μην υπάρχουν καθυστερήσεις από την μεταφορά της δικογραφίας από πταισματοδικείο σε πταισματοδικείο.
    Ο ανακριτής δεν επαναλαμβάνει ανακριτικές πράξεις που έχουν γίνει κατά την προανάκριση ή προκαταρκτική εξέταση, εκτός εάν δεν έγιναν νομότυπα ή εξαιρετικά, εάν χρειάζονται ειδική συμπλήρωση.

16.    Πρόσληψη ειδικών συμβούλων.
    Σε υποθέσεις το αντικείμενο των οποίων απαιτεί ειδικές γνώσεις, ο ανακριτής μπορεί να ζητήσει από τον εισαγγελέα εφετών, να ορισθούν ειδικοί επιστήμονες μεταξύ αυτών που υπηρετούν στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, που θα τον βοηθήσουν για τη διερεύνηση της υπόθεσης.
    Μελέτη για τη δημιουργία Μητρώου Εμπειρογνωμόνων, με εξειδικευμένους επιστήμονες ανά κλάδο (μηχανικοί, οικονομολόγοι, δικηγόροι, ιατροί κλπ), οι οποίοι θα ενισχύουν το ρόλο της ανάκρισης

17.     Διαδικασία εμφάνισης κατηγορούμενου ενώπιον Συμβουλίου.
    Κατάργηση της αυτοπρόσωπης εμφάνισης του κατηγορούμενου ενώπιον του Συμβουλίου, με παράλληλη κατάργηση της παρουσίας του Εισαγγελέα, όταν έχει υποβληθεί έγγραφη πρόταση του Εισαγγελέα. Δυνατότητα του κατηγορούμενου να λαμβάνει γνώση της πρότασης του Εισαγγελέα και αντίκρουσης με υπόμνημα.
18.    Προϋποθέσεις προσωρινής κράτησης.
    Επέκταση του θεσμού της προσωρινής κράτησης και στις περιπτώσεις εγκλημάτων κατ’ εξακολούθηση τελούμενων αλλά και σε περίπτωση ύπαρξης μεγάλου αριθμού παθόντων.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΤΟ ΑΚΡΟΑΤΗΡΙΟ

19.     Δημιουργία Μονομελών Εφετείων Κακουργημάτων.
Αρμοδιότητα για εγκλήματα άρθρου 308Α και 308Β ΚΠΔ. Αποτελείται από Πρόεδρο Εφετών ή αρχαιότερο Εφέτη. Κατ’ έφεση δικάζει το Τριμελές Εφετείο, με προεδρεύοντα Πρόεδρο Εφετών.
20.    Σύσταση Αυτοτελών Ποινικών Τμημάτων.
Στα μεγάλα Δικαστήρια.
21.     Πλημμελήματα: Το σύνολο των πλημμελημάτων να δικάζονται σε πρώτο βαθμό στο Μονομελές και κατ’ έφεση στο Τριμελές, πλην των εγκλημάτων ιδιάζουσας δωσιδικίας.
22.    Αιτήματα εξαίρεσης μέλους ή συνολικής σύνθεσης Δικαστηρίου.
    Βελτίωση της προβλεπόμενης διαδικασίας, ώστε να καταστεί πιο ευέλικτη και να αντιμετωπίζονται καταχρηστικές συμπεριφορές και παρελκυστικές τακτικές εκ μέρους κατηγορούμενων.
    Το αίτημα εξαίρεσης να κατατίθεται πέντε (5) ημέρες πριν.
    Αύξηση της δικαστικής δαπάνης σε περίπτωση απόρριψης της σχετικής αίτησης.

23.    Αναβολές/ Διακοπές.
    Σε περίπτωση αναβολής της ποινικής δίκης από το Τριμελές Πλημμελειοδικείο ή το Ποινικό Εφετείο, η υπόθεση προσδιορίζεται σε δικάσιμο κατά προεδρεύει ο ίδιος δικαστής.
    Σε περίπτωση διακοπής της δίκης ή της συνεδρίασης περισσότερων υποθέσεων, η διακοπή γίνεται σε διαφορετικές ημέρες και οι υποθέσεις κατανέμονται σε αυτές από το Πρόεδρο ανάλογα με την βαρύτητα αυτών, ώστε να ολοκληρωθεί η εκδίκασή τους.
    Σε περίπτωση, που ο κατηγορούμενος αρνείται για δεύτερη φορά τον αυτεπαγγέλτως διοριζόμενο συνήγορο, τότε η εκδίκαση θα γίνεται χωρίς συνήγορο.

24.    ΛΟΙΠΑ ΘΕΜΑΤΑ
    Ενίσχυση του Θεσμού της Ποινικής Συνδιαλλαγής, με την παρουσία δικηγόρων
    Αύξηση δικαστικής δαπάνης

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΤΑΧΥΝΣΗ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΔΙΚΗΣ

25.    Αξιολόγηση ρυθμίσεων πρόσφατου Ν. 3900/2011 . Λήψη περαιτέρω μέτρων εφόσον θεωρηθούν αναγκαία
26.    Επιτάχυνση προσδιορισμού και εκδίκασης φορολογικών και τελωνειακών υποθέσεων (backlog Δικαστηρίων = 160.000 εκκρεμείς φορολογικές υποθέσεις) – υποχρεωτική εκκαθάριση μέχρι το τέλος Ιουλίου του 2013.
27.    Ενίσχυση θεσμού «Πιλοτικής Δίκης» στο ΣτΕ (Ν. 3900/2011) για θέματα γενικότερου ενδιαφέροντος – Μέριμνα για την εξέλιξη των ομοειδών εκκρεμών δικών στα Διοικητικά Δικαστήρια, πριν και μετά την έκδοση και την ευρεία δημοσίευση της σχετικής απόφασης του ΣτΕ.
28.    Ομαδοποίηση εκκρεμών υποθέσεων στα Διοικητικά Δικαστήρια και ορθολογική κατάταξη «όμοιων» υποθέσεων. Προώθηση και ολοκλήρωση μηχανογράφησης δικαστηρίων.
29.    Προώθηση εκδίκασης υποθέσεων εν Συμβουλίω (κυρίως για τα προφανώς αβάσιμα και απαράδεκτα ένδικα βοηθήματα και τις ομοειδείς ομαδοποιημένες υποθέσεις βλ. επιδόματα, έκτακτη εισφορά, επιστροφές φόρου κ.ά.).
30.    Ενίσχυση ενδικοφανών προσφυγών ως μορφών εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών, από ανεξάρτητες Επιτροπές (πρώτος βαθμός ουσιαστικής κρίσης) – βλ. π.χ. υποθέσεις φορολογικού χαρακτήρα ή κοινωνικής ασφάλισης. Εξέταση συστήματος διαιτησίας για αγωγές. Εφαρμογή συμβιβαστικής επέμβασης σε όλες τις διαφορές.
31.    Επιτάχυνση εκδίκασης ενδίκων βοηθημάτων εφόσον η υπόθεση παρουσιάζει γενικότερο ενδιαφέρον («αίτηση επιτάχυνσης») βλ. π.χ. μεγάλες επενδύσεις επείγοντος χαρακτήρα και μεγάλου οικονομικού αντικειμένου.
32.    Θέσπιση «Φίλτρου» (άδειας) στην άσκηση ενδίκων μέσων (κυρίως αναιρέσεως) στο ΣτΕ. «Φιλτράρισμα» και αυστηροποίηση προϋποθέσεων εκδίκασης εφέσεων στο Διοικητικό Εφετείο  (για περιπτώσεις σοβαρής αμφισβήτησης της πρωτόδικης κρίσης, υποθέσεων με νομικές δυσχέρειες, έλλειψης νομολογίας ή σπουδαίου νομικού ζητήματος).
33.    Αναμόρφωση και εκσυγχρονισμός λειτουργίας ΣτΕ. Σύνθεση Ολομέλειας (Μικρή Ολομέλεια) – Διαδικασία Συμβουλίου & Εκλογίκευση αρμοδιοτήτων Τμημάτων.
34.    Υποχρέωση υποβολής συνοπτικής έκθεσης της υπόθεσης και επιχειρημάτων μαζί με την κατάθεση του δικογράφου (executive summary με «λέξεις – κλειδιά» στο πρότυπο του Δικαστηρίου ΕΕ). Θα συμβάλει στην άμεση ομαδοποίηση και καταχώριση (data entry) των εκκρεμών υποθέσεων.
35.    Περιορισμός άσκοπων προσφυγών και ενδίκων μέσων (εφέσεων – αναιρέσεων) εκ μέρους του Δημοσίου (συνεννόηση με Υπουργείο Οικονομικών)
36.    Αναθεώρηση και απλοποίηση ισχύουσας διοικητικής διαδικασίας και δικονομίας στα ζητήματα των αλλοδαπών.
37.    Απλοποίηση διαδικασιών που αφορούν στις δημόσιες συμβάσεις.
38.    Αλλαγή συστήματος επιδόσεων στο Δημόσιο (αποστολή κλήσεων με e-mail).
39.    Συνολική εξέταση θέματος δικαστικής δαπάνης – Αυξημένο παράβολο εφέσεων & προσφυγών για την περίπτωση που διάδικος επιθυμεί τη συνέχιση της δίκης παρά το ότι το νομικό θέμα έχει ήδη επιλυθεί με αμετάκλητη απόφαση.
40.    Ποινικές δίκες «εξπρές» για τις περιπτώσεις φοροδιαφυγής (βλ. εγκύκλιο ΑντεισΑΠ Νικ. Παντελή).-