Π ε ρ ι γ ρ α φ ή   δ ι α δ ι κ α σ ί α ς   δ ι ο ρ ι σ μ ώ ν

Το Α1’ Τμήμα του Αρείου Πάγου είναι αρμόδιο για τον διορισμό των:

• Δικαστικών αντιπροσώπων στη χώρα.
• Δικαστικών αντιπροσώπων στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις ευρωεκλογές,
• Εφόρων  στις εκλογικές περιφέρειες της χώρας,
• Εποπτών στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις ευρωεκλογές και,
• Γραμματέων των εποπτών.

Οι σύλλογοι και οι υπηρεσίες των υποψήφιων δικαστικών αντιπροσώπων, σύμφωνα με την εκλογική νομοθεσία και την εγκύκλιο που εκδίδεται από τον Άρειο Πάγο, αποστέλλουν ονομαστικούς καταλόγους και αιτήσεις προτίμησης σε έντυπη μορφή είτε σε ηλεκτρονικό αρχείο.

Η διαδικασία εισαγωγής των καταλόγων και των αιτήσεων προτίμησης στο ηλεκτρονικό σύστημα, συντονίζεται από τους επικεφαλής των επτά εκλογικών συνεργείων που ορίζονται από τον Πρόεδρο του Α1’ τμήματος του Αρείου Πάγου και είναι Αρεοπαγίτες και δικαστικοί υπάλληλοι (κυρίως Προϊστάμενοι τμημάτων). Εφόσον πραγματοποιείται η εισαγωγή των παραπάνω στοιχείων εκτυπώνονται και πιστοποιείται ενυπόγραφα η ακρίβειά τους. Καταχωρούνται συνήθως περίπου στους 50.000 υποψήφιους, από τους οποίους υποβάλουν αίτηση προτίμησης περίπου οι 32.000 (στοιχεία 2012).

    Το υπουργείο Εσωτερικών αποστέλλει στον Άρειο Πάγο τα εκλογικά τμήματα ανά περιφέρεια τα οποία καταχωρούνται στο ηλεκτρονικό σύστημα.

    Εφόσον ολοκληρωθούν οι παραπάνω εργασίες ξεκινάει η διαδικασία των διορισμών.

    Ενημερώνονται οι παράμετροι της κλήρωσης ανάλογα με τα ποσοστά ανά κατηγορία υποψηφίων κατ’ εντολή του Α1’ τμήματος του Αρείου Πάγου. Στην κλήρωση των βουλευτικών εκλογών του 2012 τα ποσοστά ανά κατηγορία (που υπολογίζονται στα ελεύθερα τμήματα και στις θέσεις των αναπληρωματικών μετά τον διορισμό των δικαστών) ήταν τα παρακάτω:

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ	ΠΟΣΟΣΤΑ
Δικηγόροι	77,5%
Δικ.Υπάλληλοι – Επιμελ. Ανηλίκων- Υπαλ.Υπ.Δικαιοσύνης	17%
Ασκούμενοι δικηγόροι	3%
Συμβολαιογράφοι – Υποθηκοφύλακες – Δικ.Αντιπρόσωποι Νομικού συμβουλίου του Κράτους– Σπουδαστές της Εθνικής Σχολής δικαστικών λειτουργών	2,5%

     Τα ποσοστά αυτά τηρούνται και σε επίπεδο χώρας αλλά και σε κάθε περιφέρεια ξεχωριστά. Επίσης υπολογίζονται και ενημερώνονται και τα ποσοστά ισοκατανομής των δικηγορικών συλλόγων (κατηγορία Δικηγόρων) κατόπιν σχετικού αιτήματος.

    Η ισοκατανομή σημαίνει ότι το 77,5% των εκλογικών τμημάτων που αντιστοιχεί στην κατηγορία των δικηγόρων, θα ισομοιραστεί ανάμεσα σε όλους τους δικηγορικούς συλλόγους της χώρας ανάλογα με την δύναμή τους (είτε δύναμη «καταλόγων», είτε δύναμη «καταλόγων αφαιρουμένων των εξαιρέσεων», είτε δύναμη «αιτήσεων»). Δηλαδή θα διοριστεί το ίδιο ποσοστό κάθε δικηγορικού συλλόγου, που το 2012 κυμάνθηκε περίπου στο 53% των δικηγόρων κάθε δικηγορικού συλλόγου (δύναμη «καταλόγων αφαιρουμένων των εξαιρέσεων»).    

    Η διαδικασία των κληρώσεων και διορισμών είναι πανομοιότυπη για όλες τις περιπτώσεις κληρώσεων και διορισμών που είναι στην αρμοδιότητα του Αρείου Πάγου, δηλαδή την κλήρωση των Δικαστικών αντιπροσώπων, των Εφόρων και Εποπτών και των Γραμματέων Εποπτών. Το σύστημα κλήρωσης έχει σχεδιαστεί για την δικαιότερη δυνατή κατανομή των θέσεων και την καλύτερη δυνατή ικανοποίηση της αίτησης προτίμησης του υποψηφίου, έτσι ώστε να συνδυάσει την ίση πιθανότητα κλήρωσης με την μεγαλύτερη δυνατή αποδοχή των διορισμών των δικαστικών αντιπροσώπων, με απώτερο σκοπό την ομαλή διεξαγωγή της εκλογικής διαδικασίας.

    Η κλήρωση χρησιμοποιεί την έννοια του ‘λαχνού’, δηλαδή κληρώνει ένα άτομο κάθε φορά το οποίο αποκτά τον μοναδικό αύξοντα αριθμό προτεραιότητας.

    Η σειρά κλήρωσης βασίζεται σε γεννήτρια τυχαίων αριθμών της γλώσσας προγραμματισμού JAVA (κλάση Random() ) που διασφαλίζει την τυχαία παραγωγή αριθμών όταν η τιμή αρχικοποίησης (seed) είναι μοναδική. Στο πρόγραμμα κλήρωσης η τιμή αρχικοποίησης (μέθοδος currentTimeMillis) είναι η διαφορά μεταξύ της χρονικής στιγμής της κλήρωσης και τα μεσάνυχτα της 1^ης Ιανουαρίου 1970, μετρημένη σε χιλιοστά του δευτερολέπτου. Πρακτικά είναι αδύνατο να παραχθούν 2 ίδιες ακολουθίες κληρώσεων και έτσι κάθε κλήρωση είναι μοναδική.

    Στην συνέχεια, ξεκινά η διαδικασία διορισμού με βάση την σειρά προτεραιότητας που κληρώθηκε ο υποψήφιος. Ο αλγόριθμος περιληπτικά είναι ο παρακάτω:

    Πρώτα ελέγχεται αν ο υποψήφιος βρίσκεται μέσα στα ποσοστά διορισμού της κατηγορίας του.

    Στην συνέχεια ελέγχεται η προτίμησή του για εκλογική περιφέρεια. Αν τα ποσοστά διορισμού στην συγκεκριμένη περιφέρεια επιτρέπουν τον διορισμό του, ελέγχεται η προτίμηση για την δημοτική ενότητα της επιλογής του.

    Αν υπάρχουν θέσεις στη δημοτική ενότητα, τότε διορίζεται σε ένα τυχαίο εκλογικό τμήμα αυτής (η επιλογή του τμήματος γίνεται πάλι με την παραπάνω γεννήτρια τυχαίων αριθμών).

    Αν έχουν καλυφθεί οι θέσεις στη δημοτική ενότητα και υπάρχουν κενές θέσεις στο δήμο (και ο υποψήφιος έχει δηλώσει ότι επιθυμεί να διοριστεί οπουδήποτε στο δήμο) τότε κρατείται μία θέση σε αυτόν το δήμο.

    Αν έχουν καλυφθεί οι θέσεις στον δήμο και υπάρχουν κενές θέσεις στην εκλογική περιφέρεια (και ο υποψήφιος έχει δηλώσει ότι επιθυμεί να διοριστεί οπουδήποτε στην περιφέρεια) τότε κρατείται μία θέση σε αυτήν την περιφέρεια.

     Το ίδιο συμβαίνει σε περίπτωση που έχει καλυφθεί η περιφέρεια και υπάρχουν κενές θέσεις στον νομό (και ο υποψήφιος έχει δηλώσει ότι επιθυμεί να διοριστεί οπουδήποτε στον νομό, για τους νομούς Αττικής και Θεσσαλονίκης που περιέχουν περισσότερες από μία περιφέρειες).

    Αν η περιφέρεια προτίμησης ή ο νομός έχουν καλυφθεί και ο υποψήφιος επιθυμεί να διορισθεί οπουδήποτε στην χώρα, τότε κρατείται μία θέση σε επίπεδο χώρας.

    Αν ο υποψήφιος δεν έχει τοποθετηθεί (ή δεν έχει κρατηθεί θέση τακτικού στην περιφέρεια, νομό ή χώρα) με την παραπάνω διαδικασία, τότε ελέγχεται η δυνατότητα τοποθέτησης του σαν αναπληρωματικός, πρώτα στην περιφέρεια επιλογής και, αν το επιθυμεί με την αίτησή του, στην υπόλοιπη χώρα.

    Όταν οι διορισμένοι στον δήμο επιλογής τους και οι υπόλοιποι που έχουν κρατηθεί ανά περιφέρεια, νομό και χώρα έχουν καλύψει αριθμητικά όλες τις διαθέσιμες θέσεις τακτικών και αναπληρωματικών, τότε ολοκληρώνεται η διαδικασία των διορισμών, διορίζοντας στα τμήματα που απέμειναν τους κρατηθέντες πρώτα σε επίπεδο περιφέρειας, έπειτα  στον νομό και τέλος στην χώρα, χρησιμοποιώντας πάλι τυχαία τοποθέτηση. Ειδικά σε αυτή την περίπτωση, γίνεται προσπάθεια ο αντιπρόσωπος να διορισθεί σε κοντινή περιφέρεια για μείωση των εξόδων μετακίνησης και του χρόνου μετάβασης.

    Ο Άρειος Πάγος δεν δέχεται αιτήσεις προτίμησης για μονοεδρικές περιφέρειες στις εθνικές εκλογές. Σύμφωνα με τον παραπάνω αλγόριθμο και κατά την διάρκεια των διορισμών, τα τμήματα των μονοεδρικών παραμένουν κενά ενώ κρατούνται οι ανάλογες θέσεις στην χώρα από τους υποψηφίους που δεν ικανοποιήθηκε η αίτηση προτίμησης τους και είχαν δηλώσει την επιλογή ‘οπουδήποτε στην χώρα’. Στο τέλος της διαδικασίας οι μονοεδρικές καλύπτονται τυχαία από αυτούς τους υποψηφίους.

    Η διαδικασία της κλήρωσης γίνεται σε δημόσια συνεδρίαση του Α1’ Τμήματος παρουσία εκπροσώπων των συλλόγων, κομμάτων αλλά και κοινού. Η διαδικασία διορισμών με κλήρωση είναι πλήρως αυτοματοποιημένη, δεν δέχεται εξωτερική παρέμβαση και διαρκεί λίγα δευτερόλεπτα. Άμεσα εκτυπώνονται στο ακροατήριο και παραδίδονται στατιστικά στους παραπάνω εκπροσώπους. Ομοίως εκτυπώνονται και οι αποφάσεις των διορισμών και υπογράφονται από το Α1’ Τμήμα του Αρείου Πάγου. Σε μικρό χρονικό διάστημα μετά την υπογραφή των σχετικών αποφάσεων τα δεδομένα είναι διαθέσιμα μέσω διαδικτύου στην ιστοσελίδα του Αρείου Πάγου.  Επίσης οι Εισαγγελίες, οι Έφοροι και οι σύλλογοι όλης της χώρας μπορούν να ενημερωθούν και να εκτυπώσουν τους συνολικούς διορισμούς που τους αφορούν από την ιστοσελίδα.

    Μετά την αποστολή των διοριστήριων στις Εισαγγελίες και την παραμονή τους εκεί εύλογο χρόνο ώστε να επιδοθούν, γίνεται η επιστροφή των ανεπίδοτων διορισμών στον Άρειο Πάγο και συνεχίζονται οι διορισμοί με τον ίδιο τρόπο. Χρησιμοποιείται η υπάρχουσα σειρά κλήρωσης (εκτός αν αποφασιστεί διαφορετικά από το Α1’ τμήμα) και ελέγχονται από την αρχή όλοι οι υποψήφιοι σύμφωνα με την σειρά κλήρωσης, ενώ ο διορισμός γίνεται πάλι με τον παραπάνω αλγόριθμο. Δηλαδή στην περίπτωση κάποιου που δεν είχε διοριστεί γιατί η αίτησή του δεν ικανοποιήθηκε, ξαναελέγχεται από το σύστημα αν ελευθερώθηκε τμήμα που να συμφωνεί με την προτίμησή του και, αν υπάρχει, διορίζεται σε αυτό.

    Η διαδικασία ‘επιστροφή ανεπίδοτων – διορισμός’ επαναλαμβάνεται όσες φορές επιτρέπει ο περιορισμένος χρόνος μέχρι την εκλογική αναμέτρηση, συνήθως 2-3 φορές.

    Μετά το τέλος των διορισμών από τον Άρειο Πάγο, την πλήρωση των κενών θέσεων που προκύπτουν από δικαστικούς αντιπροσώπους που τελικά δεν παρουσιάστηκαν, αναλαμβάνουν  οι Έφοροι, χρησιμοποιώντας τους αναπληρωματικούς δικαστικούς αντιπροσώπους κάθε περιφέρειας.

    Σύμφωνα με  τα παραπάνω:

    Η πιθανότητα κλήρωσης κάθε υποψηφίου είναι η ίδια και δεν έχει σχέση με την σειρά καταχώρησης του υποψηφίου, της αίτησης του, του πρωτοκόλλου, της ημερομηνίας κατάθεσης, του αρχικού γράμματος του επωνύμου του ή οποιουδήποτε άλλου χαρακτηριστικού εκτός από την τυχαία τιμή που δίνει η γεννήτρια τυχαίων αριθμών στα ελάχιστα δευτερόλεπτα της διαδικασίας.

    Η πιθανότητα διορισμού εξαρτάται:

• από τα ποσοστά διορισμού της κατηγορίας του,
• από το εάν έχει ζητηθεί ισοκατανομή των συλλόγων μέσα στην κατηγορία του και
• από  την προτίμηση του, αν δεν ζητά οπουδήποτε στη χώρα.

    Είναι κατανοητό ότι μεγαλύτερη πιθανότητα διορισμού έχει κάποιος που ζητά να διορισθεί ‘οπουδήποτε στην χώρα’ αν δεν ικανοποιηθεί η αρχική προτίμησή του. Ο διορισμός σε άλλο δήμο ή περιφέρεια εκτός της επιλογής γίνεται μόνο αν εξαντληθεί η πιθανότητα διορισμού στον δήμο, στην περιφέρεια και στον νομό της προτίμησής του. Στην περίπτωση που ο υποψήφιος δεν έχει δηλώσει ‘οπουδήποτε στην χώρα’ και η προτίμησή του δεν μπορεί να ικανοποιηθεί ενώ υπάρχουν θέσεις στην χώρα και τα ποσοστά της κατηγορίας του δεν έχουν καλυφθεί, τότε μένει αδιόριστος. Αυτό έχει μεγαλύτερη διάσταση στην περίπτωση των βουλευτικών εκλογών που υπάρχει μεγάλος αριθμός τμημάτων που ανήκουν σε μονοεδρικές περιφέρειες, στις οποίες διορίζονται μόνο όσοι είχαν επιλέξει το ‘οπουδήποτε στην χώρα’.