ΑΡΘΡΑ – ΜΕΛΕΤΕΣ – ΑΠΟΨΕΙΣ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΤΟΛΗ EΡΕΥΝΑΣ (Ε.Ε.Ε.) : Ο ΝΕΟΣ ΘΕΣΜΟΣ ΔΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΠΙ ΠΟΙΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΕΝΤΟΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ*

Σταμάτη ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ, Εισαγγελέα Εφετών

ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ
ΤΡΙΜΕΛΟΥΣ ΕΦΕΤΕΙΟΥ ΛΑΡΙΣΑΣ

114/2017 ΤρΕφΛαρ (ανάκληση δωρεάς επί αχαριστίας)

Αχαριστία, δικαιολογούσα ανάκληση δωρεάς, η βαριά αντικοινωνική συμπεριφορά δωρεοδόχου, όπως η χωρίς σοβαρό λόγο αδιαφορία για τον χρήζοντα περίθαλψης και οικονομικής ενίσχυσης δωρητή, έστω και αν η δωρεά δεν συμφωνήθηκε υπό τον όρο διατροφής.Κριτήρια βαρύτητας παραπτώματος. Το αν η συμπεριφορά δωρεοδόχου συνιστά ή όχι βαρύ παράπτωμα αποτελεί κρίση ελεγχόμενη αναιρετικά, όχι ως προς το αν έλαβαν χώρα τα συνιστώντα αυτό περιστατικά, αλλά ως προς το αν τα γενόμενα δεκτά ως αποδειχθέντα πληρούν ή όχι το πραγματικό των νομικών εννοιών του βαρέος παραπτώματος και της αχαριστίας.Μη νομική, αλλά ηθική η δυνάμει εκτός συμβολαίου προφορικής συμφωνίας υποχρέωση δωρεοδόχου για φιλοξενία της δωρήτριας στη δωρηθείσα οικία όποτε χρειαζόταν.

121/2017 ΤρΕφΛαρ (ερημοδικία εκκαλούντος στην εκούσια δικαιοδοσία)

Επί ερημοδικίας εκκαλούντος στην εκούσια δικαιοδοσία κατ’ ουσίαν έρευνα υπόθεσης. Ειδική η άνω ρύθμιση, κατισχύουσα της γενικής του 524 §3
ΚΠολΔ.
Και στην εκούσια δικαιοδοσία, επί τυπικής παραδοχής έφεσης κατά ερήμην απόφασης εξαφάνισή της στα όρια έφεσης και πρόσθετων λόγων, δυνατότητα δε εκκαλούντος να προβάλει όσους ισχυρισμούς μπορούσε και πρωτοδίκως.
Δικ. συμπαράσταση πασχόντων από ψυχική ή διανοητική διαταραχή που αδυνατούν, μερικά ή ολικά, να φροντίζουν τις υποθέσεις τους.
Η διαταραχή περιλαμβάνει τόσο την απλή τοιαύτη, όσο και την πάθηση, πρέπει δε κατ’ αρχήν να είναι διαρκής και μόνιμη, αλλά, ενόψει γενικότητας της διατύπωσης του 1666 §1 ΑΚ, δυνατή δικ. συμπαράσταση και επί παροδικής όταν υπαγορεύεται από το συμφέρον του συμπαραστατέου.
Δικ. συμπαράσταση έγκλειστης σε ψυχιατρικά ιδρύματα λόγω ψυχωσικής συνδρομής (σχιζοφρένεια). Συνεκτιμητέα και μη δεσμευτική η έκ- θεση κοινωνικής υπηρεσίας, διό μη απαράδεκτη η συζήτηση επί παράλειψης προσκόμισής της.

4/2018 ΤρΕφΛαρ (Επί εκχώρησης εξ επαχθούς αιτίας, ευθύνη εκχωρητή για την ύπαρξη απαίτησης και παρεπόμενων δικαιωμάτων)

Επί εκχώρησης εξ επαχθούς αιτίας, ευθύνη εκχωρητή για την ύπαρξη απαίτησης και παρεπόμενων δικαιωμάτων.
Αν προκύπτει σαφώς ότι η εκχώρηση έγινε αντί καταβολής χρέους προς τον εκδοχέα, απόσβεση αυτού, άλλως θεωρείται ότι έγινε χάριν καταβολής και ο εκδοχέας υποχρεούται να επιδιώξει πρώτα είσπραξη της εκχωρηθείσας απαίτησης και μόνο επί αποτυχίας δικαιούται να επανέλθει στην αξίωσή του εκ της αρχικής ενοχής άλλως αναβλητική ένσταση εναγόμενου οφειλέτη. Δυνατή όμως συμφωνία ότι ο δανειστής δικαιούται να επιδιώξει ικανοποίηση παράλληλα εκ της νέας και παλαιάς ενοχής.
Έγγραφες συμβάσεις εκχώρησης στην καθής δανείστρια απαιτήσεων του ανακόπτοντος κατά ΟΤΑ.

7/2018 ΤρΕφΛαρ (Διάρρηξη απαλλοτρίωσης από δανειστή με γεννημένη κατά το χρόνο αυτής απαίτηση – Δικαιούχος αποζημίωσης ο τελευταίος κομιστής επιταγής κατά το χρόνο εμφάνισης για πληρωμή)

Διάρρηξη απαλλοτρίωσης από δανειστή με γεννημένη κατά το χρόνο αυτής απαίτηση, έστω και υπό αίρεση ή προθεσμία, αρκεί να καταστεί ληξιπρόθεσμη κατά τη συζήτηση.
Ο κομιστής μεταχρονολογημένης επιταγής δικαιούται σε διάρρηξη δικαιοπραξίας του εκδότη, έστω και αν δεν είχε παρέλθει κατά το χρόνο απαλλοτρίωσης η φερόμενη ημερομηνία έκδοσης ή δεν είχε εμφανισθεί προς πληρωμή.
Χρόνος απαλλοτρίωσης ακινήτου ο της κατάρτισης δικαιοπραξίας και όχι μεταγραφής.
Δικαιούχος αποζημίωσης ο τελευταίος κομιστής επιταγής κατά το χρόνο εμφάνισης για πληρωμή, αλλά και κάθε εξ αναγωγής υπόχρεος που την πλήρωσε και έγινε ξανά νόμιμος κομιστής, ως και ο εξ οπισθογράφησης λόγω ενεχύρου δικαιούχος με ίδιο δικαίωμα εκ του τίτλου.
Επί οπισθογράφησης με ρήτρα «κατά πληρεξουσιότητα» μη μετάθεση κυριότητας τίτλου, αλλά ο κομιστής ασκεί τα εκ της επιταγής δικαιώματα ως αντιπρόσωπος του εντολέα.
Δικαίωμα πληρώσαντος την επιταγή να διαγράψει την οπισθογράφησή του, ως και τις τοιαύτες των επόμενων οπισθογράφων ώστε να εμφανίζεται και ως τελευταίος κομιστής.
Επί ακάλυπτης επιταγής συρροή αξίωσης αδικοπρακτικής αποζημίωσης με αξίωση από το νόμο επιταγών, μόνο δε η απόσβεση της μίας (και όχι η παραγραφή) αποσβήνει και την άλλη καθό μέρος την καλύπτει. 5ετής παραγραφή αξίωσης εξ αδικοπραξίας και όχι 6μηνη από τη λήξη της προθεσμίας προς εμφάνιση.

10/2018 ΤρΕφΛαρ (Προϋπόθεση πρόσθετης παρέμβασης η ύπαρξη εκκρεμούς δίκης)

Προϋπόθεση πρόσθετης παρέμβασης η ύπαρξη εκκρεμούς δίκης, διό μη δυνατή πριν την έναρξη κύριας δίκης, ούτε μετά την περάτωσή της με έκδοση οριστικής απόφασης ή παραίτηση από την αγωγή ή αποδοχή της.
Μη αυτοτελής η ανοιγείσα με πρόσθετη (αυτοτελή ή απλή) παρέμβαση, αλλά εξαρτώμενη από την κύρια δίκη, η περάτωση της οποίας συνεπιφέρει αυτοδίκαια περάτωση της δίκης της παρέμβασης.
Επί πρόσθετης παρέμβασης δεν υπάρχει αίτημα, αφού δεν ζητεί ο παρεμβαίνων παροχή προστασίας για τον ίδιο, ούτε υποβάλλει δικαίωμα προς διάγνωση, διό δεν γεννάται ζήτημα παραδεκτού και βασίμου ή μη αυτής, αλλά εγκυρότητας ή μη αυτής και δεν απαιτείται στην απόφαση δ/ξη για την παρέμβαση.

221/2018 ΤρΕφΛαρ (Μη δεδικασμένο εξ απόφασης αναγνώρισης δικαιούχων αποζημίωσης ως προς το παρεμπίπτον θέμα της κυριότητας)

Επί απαλλοτρίωσης, μη δεδικασμένο εξ απόφασης αναγνώρισης δικαιούχων αποζημίωσης ως προς το παρεμπίπτον θέμα της κυριότητας.
Επί είσπραξης αποζημίωσης υπό αναγνωρισθέντος δικαστικά δικαιούχου αυτής, ευθύνη του έναντι του αληθούς κυρίου του απαλλοτριωθέντος, του οποίου το δικαίωμα τρέπεται από το νόμο σε ενοχική αξίωση κατά του υπέρ ου εκδόθηκε το ένταλμα πληρωμής ή εισπράξαντος την αποζημίωση, στη δε δίκη θα ερευνηθεί ως πραγματικό ζήτημα η κυριότητα, διό ανάγκη μνείας του τρόπου κτήσης της. Αυτοδίκαιη κτήση κυριότητας υπό κληρονόμου, υπό την αίρεση μεταγραφής αποδοχής κληρονομίας.
Επί αγωγής κυριότητας εξ έκτακτης χρησικτησίας, αναγκαία μνεία υλικών πράξεων νομής, δυνατή όμως συμπλήρωσή της.
Πράξεις φυσικής εξουσίασης διανοία κυρίου επί συννομής ακινήτου η επίβλεψή του για λ/σμό όλων, η συνεκμίσθωση, η διανομή καρπών μεταξύ συννομέων.
Η άσκηση νομής υπό συννομέα επί διαιρετού τμήματος του όλου ακινήτου, ανάλογου προς το μερίδιό του, δεν άγει σε κτήση ανάλογης συγκυριότητας επί του όλου με έκτακτη χρησικτησία, καθόσον προς τούτο απαιτείται όπως, κατόπιν συμφωνίας όλων των συννομέων, ο νομέας τμήματος ασκεί πράξεις εξουσίασης όχι μόνο για λ/σμό του, αλλά και ως αντιπρόσωπος των λοιπών, οι δε άλλοι συννομείς να ασκούν πράξεις νομής στα λοιπά διαιρετά τμήματα του ακινήτου και ως αντιπρόσωποι του πρώτου. Διάφορη η κτήση κυριότητας με έκτακτη χρησικτησία επί διαιρετού τμήματος του όλου ακινήτου από συννομέα κατόπιν άτυπης διανομής του κοινού μεταξύ όλων των κοινωνών ή γνώσης υπό λοιπών της πρόθεσής του να νέμεται το διαιρετό τμήμα αποκλειστικά για τον εαυτό του.
Μη αδικοπρακτική παραπλάνηση δικαστηρίου υπό εναγομένων ως προς την αναγνώρισή τους ως δικαιούχων αποζημίωσης, αλλά ευθύνη τους σε απόδοση της εισπραχθείσας αποζημίωσης κατά τον Κώδικα Απαλλοτριώσεων.

ΜΟΝΟΜΕΛΟΥΣ ΕΦΕΤΕΙΟΥ ΛΑΡΙΣΑΣ

114/2017 ΤρΕφΛαρ (ανάκληση δωρεάς επί αχαριστίας)

Αχαριστία, δικαιολογούσα ανάκληση δωρεάς, η βαριά αντικοινωνική συμπεριφορά δωρεοδόχου, όπως η χωρίς σοβαρό λόγο αδιαφορία για τον χρήζοντα περίθαλψης και οικονομικής ενίσχυσης δωρητή, έστω και αν η δωρεά δεν συμφωνήθηκε υπό τον όρο διατροφής.Κριτήρια βαρύτητας παραπτώματος. Το αν η συμπεριφορά δωρεοδόχου συνιστά ή όχι βαρύ παράπτωμα αποτελεί κρίση ελεγχόμενη αναιρετικά, όχι ως προς το αν έλαβαν χώρα τα συνιστώντα αυτό περιστατικά, αλλά ως προς το αν τα γενόμενα δεκτά ως αποδειχθέντα πληρούν ή όχι το πραγματικό των νομικών εννοιών του βαρέος παραπτώματος και της αχαριστίας.Μη νομική, αλλά ηθική η δυνάμει εκτός συμβολαίου προφορικής συμφωνίας υποχρέωση δωρεοδόχου για φιλοξενία της δωρήτριας στη δωρηθείσα οικία όποτε χρειαζόταν.

121/2017 ΤρΕφΛαρ (ερημοδικία εκκαλούντος στην εκούσια δικαιοδοσία)

Επί ερημοδικίας εκκαλούντος στην εκούσια δικαιοδοσία κατ’ ουσίαν έρευνα υπόθεσης. Ειδική η άνω ρύθμιση, κατισχύουσα της γενικής του 524 §3
ΚΠολΔ.
Και στην εκούσια δικαιοδοσία, επί τυπικής παραδοχής έφεσης κατά ερήμην απόφασης εξαφάνισή της στα όρια έφεσης και πρόσθετων λόγων, δυνατότητα δε εκκαλούντος να προβάλει όσους ισχυρισμούς μπορούσε και πρωτοδίκως.
Δικ. συμπαράσταση πασχόντων από ψυχική ή διανοητική διαταραχή που αδυνατούν, μερικά ή ολικά, να φροντίζουν τις υποθέσεις τους.
Η διαταραχή περιλαμβάνει τόσο την απλή τοιαύτη, όσο και την πάθηση, πρέπει δε κατ’ αρχήν να είναι διαρκής και μόνιμη, αλλά, ενόψει γενικότητας της διατύπωσης του 1666 §1 ΑΚ, δυνατή δικ. συμπαράσταση και επί παροδικής όταν υπαγορεύεται από το συμφέρον του συμπαραστατέου.
Δικ. συμπαράσταση έγκλειστης σε ψυχιατρικά ιδρύματα λόγω ψυχωσικής συνδρομής (σχιζοφρένεια). Συνεκτιμητέα και μη δεσμευτική η έκ- θεση κοινωνικής υπηρεσίας, διό μη απαράδεκτη η συζήτηση επί παράλειψης προσκόμισής της.

4/2018 ΤρΕφΛαρ (Επί εκχώρησης εξ επαχθούς αιτίας, ευθύνη εκχωρητή για την ύπαρξη απαίτησης και παρεπόμενων δικαιωμάτων)

Επί εκχώρησης εξ επαχθούς αιτίας, ευθύνη εκχωρητή για την ύπαρξη απαίτησης και παρεπόμενων δικαιωμάτων.
Αν προκύπτει σαφώς ότι η εκχώρηση έγινε αντί καταβολής χρέους προς τον εκδοχέα, απόσβεση αυτού, άλλως θεωρείται ότι έγινε χάριν καταβολής και ο εκδοχέας υποχρεούται να επιδιώξει πρώτα είσπραξη της εκχωρηθείσας απαίτησης και μόνο επί αποτυχίας δικαιούται να επανέλθει στην αξίωσή του εκ της αρχικής ενοχής άλλως αναβλητική ένσταση εναγόμενου οφειλέτη. Δυνατή όμως συμφωνία ότι ο δανειστής δικαιούται να επιδιώξει ικανοποίηση παράλληλα εκ της νέας και παλαιάς ενοχής.
Έγγραφες συμβάσεις εκχώρησης στην καθής δανείστρια απαιτήσεων του ανακόπτοντος κατά ΟΤΑ.

7/2018 ΤρΕφΛαρ (Διάρρηξη απαλλοτρίωσης από δανειστή με γεννημένη κατά το χρόνο αυτής απαίτηση – Δικαιούχος αποζημίωσης ο τελευταίος κομιστής επιταγής κατά το χρόνο εμφάνισης για πληρωμή)

Διάρρηξη απαλλοτρίωσης από δανειστή με γεννημένη κατά το χρόνο αυτής απαίτηση, έστω και υπό αίρεση ή προθεσμία, αρκεί να καταστεί ληξιπρόθεσμη κατά τη συζήτηση.
Ο κομιστής μεταχρονολογημένης επιταγής δικαιούται σε διάρρηξη δικαιοπραξίας του εκδότη, έστω και αν δεν είχε παρέλθει κατά το χρόνο απαλλοτρίωσης η φερόμενη ημερομηνία έκδοσης ή δεν είχε εμφανισθεί προς πληρωμή.
Χρόνος απαλλοτρίωσης ακινήτου ο της κατάρτισης δικαιοπραξίας και όχι μεταγραφής.
Δικαιούχος αποζημίωσης ο τελευταίος κομιστής επιταγής κατά το χρόνο εμφάνισης για πληρωμή, αλλά και κάθε εξ αναγωγής υπόχρεος που την πλήρωσε και έγινε ξανά νόμιμος κομιστής, ως και ο εξ οπισθογράφησης λόγω ενεχύρου δικαιούχος με ίδιο δικαίωμα εκ του τίτλου.
Επί οπισθογράφησης με ρήτρα «κατά πληρεξουσιότητα» μη μετάθεση κυριότητας τίτλου, αλλά ο κομιστής ασκεί τα εκ της επιταγής δικαιώματα ως αντιπρόσωπος του εντολέα.
Δικαίωμα πληρώσαντος την επιταγή να διαγράψει την οπισθογράφησή του, ως και τις τοιαύτες των επόμενων οπισθογράφων ώστε να εμφανίζεται και ως τελευταίος κομιστής.
Επί ακάλυπτης επιταγής συρροή αξίωσης αδικοπρακτικής αποζημίωσης με αξίωση από το νόμο επιταγών, μόνο δε η απόσβεση της μίας (και όχι η παραγραφή) αποσβήνει και την άλλη καθό μέρος την καλύπτει. 5ετής παραγραφή αξίωσης εξ αδικοπραξίας και όχι 6μηνη από τη λήξη της προθεσμίας προς εμφάνιση.

10/2018 ΤρΕφΛαρ (Προϋπόθεση πρόσθετης παρέμβασης η ύπαρξη εκκρεμούς δίκης)

Προϋπόθεση πρόσθετης παρέμβασης η ύπαρξη εκκρεμούς δίκης, διό μη δυνατή πριν την έναρξη κύριας δίκης, ούτε μετά την περάτωσή της με έκδοση οριστικής απόφασης ή παραίτηση από την αγωγή ή αποδοχή της.
Μη αυτοτελής η ανοιγείσα με πρόσθετη (αυτοτελή ή απλή) παρέμβαση, αλλά εξαρτώμενη από την κύρια δίκη, η περάτωση της οποίας συνεπιφέρει αυτοδίκαια περάτωση της δίκης της παρέμβασης.
Επί πρόσθετης παρέμβασης δεν υπάρχει αίτημα, αφού δεν ζητεί ο παρεμβαίνων παροχή προστασίας για τον ίδιο, ούτε υποβάλλει δικαίωμα προς διάγνωση, διό δεν γεννάται ζήτημα παραδεκτού και βασίμου ή μη αυτής, αλλά εγκυρότητας ή μη αυτής και δεν απαιτείται στην απόφαση δ/ξη για την παρέμβαση.

221/2018 ΤρΕφΛαρ (Μη δεδικασμένο εξ απόφασης αναγνώρισης δικαιούχων αποζημίωσης ως προς το παρεμπίπτον θέμα της κυριότητας)

Επί απαλλοτρίωσης, μη δεδικασμένο εξ απόφασης αναγνώρισης δικαιούχων αποζημίωσης ως προς το παρεμπίπτον θέμα της κυριότητας.
Επί είσπραξης αποζημίωσης υπό αναγνωρισθέντος δικαστικά δικαιούχου αυτής, ευθύνη του έναντι του αληθούς κυρίου του απαλλοτριωθέντος, του οποίου το δικαίωμα τρέπεται από το νόμο σε ενοχική αξίωση κατά του υπέρ ου εκδόθηκε το ένταλμα πληρωμής ή εισπράξαντος την αποζημίωση, στη δε δίκη θα ερευνηθεί ως πραγματικό ζήτημα η κυριότητα, διό ανάγκη μνείας του τρόπου κτήσης της. Αυτοδίκαιη κτήση κυριότητας υπό κληρονόμου, υπό την αίρεση μεταγραφής αποδοχής κληρονομίας.
Επί αγωγής κυριότητας εξ έκτακτης χρησικτησίας, αναγκαία μνεία υλικών πράξεων νομής, δυνατή όμως συμπλήρωσή της.
Πράξεις φυσικής εξουσίασης διανοία κυρίου επί συννομής ακινήτου η επίβλεψή του για λ/σμό όλων, η συνεκμίσθωση, η διανομή καρπών μεταξύ συννομέων.
Η άσκηση νομής υπό συννομέα επί διαιρετού τμήματος του όλου ακινήτου, ανάλογου προς το μερίδιό του, δεν άγει σε κτήση ανάλογης συγκυριότητας επί του όλου με έκτακτη χρησικτησία, καθόσον προς τούτο απαιτείται όπως, κατόπιν συμφωνίας όλων των συννομέων, ο νομέας τμήματος ασκεί πράξεις εξουσίασης όχι μόνο για λ/σμό του, αλλά και ως αντιπρόσωπος των λοιπών, οι δε άλλοι συννομείς να ασκούν πράξεις νομής στα λοιπά διαιρετά τμήματα του ακινήτου και ως αντιπρόσωποι του πρώτου. Διάφορη η κτήση κυριότητας με έκτακτη χρησικτησία επί διαιρετού τμήματος του όλου ακινήτου από συννομέα κατόπιν άτυπης διανομής του κοινού μεταξύ όλων των κοινωνών ή γνώσης υπό λοιπών της πρόθεσής του να νέμεται το διαιρετό τμήμα αποκλειστικά για τον εαυτό του.
Μη αδικοπρακτική παραπλάνηση δικαστηρίου υπό εναγομένων ως προς την αναγνώρισή τους ως δικαιούχων αποζημίωσης, αλλά ευθύνη τους σε απόδοση της εισπραχθείσας αποζημίωσης κατά τον Κώδικα Απαλλοτριώσεων.